Дворянские род, в разное время владевший имениями в Вилейском уезде Хотенчицы, Лукавец, Хожово, Малый Сервеч, Рогозино В Санкт-Питербурге в РГИФ, в 1343 фонде “Дела о сопричислении к дворянскому сословию за 1813-1917 гг.”, в 28 описе, хранятся 7 дел, которые касаются рода Рагозов: 1) №76, “Рагозов” минской губернии, 1850 год; 2) №77, “Рагозы” витебской и могилевской губерний, 1832 – 1912 годы; 3) №78, “Рагозы” гродненскай губернии, 1836 – 1911 годы; 4) №79, “Рагозы” тверской губернии, 1858 год; 5) №1889, “Рогозов” гродненской губернии, 1848 год; 6) №1890, “Рогозы” минской губернии, 1837 год; 7) №1891, “Рогозы” могилёвской губернии, 1873 год
Адам Бонецкий в «Poczet Rodow WKL w 15 i 16 wieku» упоминает 1. Остафи Рагозич, боярин виленски (1530) (ссылка на МЛ 24). Его сын Григорий, дворянин королевский (1550), хорунжи дворный (1565). Судзя земский минский (с 1566). Его жена Анна Олехновна (1550). С ним судились братья Сцецковичи (ссылка на МЛ 65/ 237 – 1549-1550 виленского замкового суда справцы воеводства Ивана Горностаи) 2. братья Сцецковичи – Богдан (дворянин королевский), Василь*, Андрей, Остаф и Иван, все упомянуты в 1550 3. Василь Сцецкович*, дворянин королевский (1546 – 1549), хорунжи надворный (с 1566) (ссылка на МЛ 65/ 237 – 1549-1550 виленского замкового суда справцы воеводства Ивана Горностаи) 4. Марк и Иван Олехновичи, дворяне королевские, в 1541 судились с "мацохай" Анной за имение Дубровское (ссылка на МЛ 43/27 – судебная книга панов-рады 1541-1542) ЗЫ: МЛ -- метрики литовские в Метриках ВКЛ 1479 – 1491, упоминаются 1) 5.10.1486 Ивашко Рагозич от короля получил 8 коп с корчом Красносельских, 4 копы с корчом Кревских 2) 23.11.1486 Мирослав Рагозич от короля получил 5 коп с корчом Менских, 6 коп з мыта в Ковне Андрей Рагозич (брат Мирослава) от короля получил 5 коп с корчом Менских, 6 коп з мыта в Ковне Федько Рагозич (братанич Мирослава и Андрея) от короля получил 4 коп с корчом Менских, 6 коп з мыта в Ковне 3) 17.03.1488 Федько Рагозич от короля получил 4 коп с корчом Менских, 6 коп з мыта в Ковне ? Рагозич (младший брат Федько) от короля получил 5 коп с мыта Менского Мирослав Рагозич от короля получил 5 коп Андрей Рагозич (брат Мирослава) от короля получил ? В Радзивилловских актах из Собрания национальной библиотеки первая половина 16 века. (Том 6. Составитель тома М.М. Кром. 2002 год) под 1514 годом упоминаются -- Стецко Рагозич (отдельно), Остафей, Олехно и Богдан Рагозичи (вместе, упомянуты как братья). Все они выступали в хоругви князя В. А. Полубинского в издании Беларуски Архив. Том 2 (Метрика ВКЛ 16) 1) под 1530 упоминается Остафий Рагозич который должен был выступать свидетелем со стороны Михно Плюскова (боярин господарский) против Ивана Бороды (боярин Сервецкий), дело было назначено на 6 июля 1530 в Куренце. 2) а под 1533 упоминается Стецко (Степан) Рагоза как игумен (март) и архимандрит (конец апреля) монастыря Светого Иоанна Предтечи Островского. На него и его сына Василя жаловались земяне полоцкие. А в апреле монахи монастыря
В Sumariusz Metryki Litewskiej, t. III https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ru/jednostka/-/jednostka/17711091 есть также упоминания о Рагозах, которые подтверждают информацию Бонецкого. 1) Датирован между 1549 -- 1551. Дело Богдана Стецковича Рагозы с Григорием Остафьевичем Рагозой о некоторой земле ... упоминается имение Дубровское 2) там же, жалоба Андрея Стецковича Рагозы на Григория Баку о нападении на его имение Боратына(?) (возможно имеется ввиду Боратичи) 3) чаще все упоминается Василь Рагоза (он же Сцецкович): декрет между ним и Станиславом Олехновичем о дворе Хожовском Дело его ж с Кмитом о нападении на его сыновей. Там же, он судился Иваном Пертокем из-за коня
5 ноября 1550 года в Лукавце был подписан акт о разделе имений Хотенчицы и Лукавец. Однако в разделе упоминаются н евсе Рагозы. Например нет Богдана и Андрея Сцецковичей, которые в то время еще жили, так как упоминаются судебных доках (смотреть выше) Имение было разделено на три равные части. Первая (Лукавец и Зачерняны) отошла Григорию Остафьевичу Рагозе. Вторая часть отошла потомкам Мирослава Рагозы -- Семену Ивановичу, Богдану Федоровичу и братьям Марку и Ивану Олехновимчам. Им досталась часть Хотенчиц. И последняя часть досталось братьям Василию и Ярошу Сцецковичам Рагозам (часть Хотенчиц). Приведу более подробную информацию о судьбе этих 7 долей Рагозов в Хотенчицах Доля Остафьевича, Лукавец 1-я частка”, Рыгора Астафьевіча Рагозы. Частка Рыгора, пасля яго смерці, адышла да аднаго з яго сыноў, Зміцера Рыгоравіча Рагозы (да 1578 года). Пасля смерці безпатомнага Зміцера, гэтая частка адышла да яго роднага брата – Льва Рыгоравіча Рагозы (да 1590 года). Леў Рагоза ў сваю чаргу крыху змяніў межы гэтай часткі маёнтка. У 1598 годзе ен абмяняўся грунтамі з Беняшам Іозафовічам (пра яго ніжэй), а ў 1605 годзе выдзяліў са свайго маентка тры пустаўшчызны – Макараўшчызну, Ажахаўшчызну і Вераб’еўшчызны і верагодна прадаў Сямену (Самуэлю) Міхайлавічу і Марыянне Іозафаўне Вязынскім. Такім чынам “1-я частка” распалась на дзве няроўныя часткі (прысвоім ім літары “А” і “Б”). У тым жа 1605 годзе Леў Рагоза прадаў астатнюю частку (“А”) маентка (Лукавец і Зачарняны) Беняшу Іозафовічу і яго жонцы Аляксандры Рагазянцы. Што датычыцца чатскі “Б”, то яе ў 1615 годзе Вязынскія прадалі за 200 коп грошай Янушу Уніхоўскаму. Пазней Януш Уніхоўскі абмяняўся грунтамі с Беняшам Іозафовічам (праўда не зразумела якімі грунтамі яны абмяняліся, але магчыма рэч ішла якраз пра гэтыя пустаўшчызны). Далей Беняш Іозафовіч і Аляксандра Рагазянка ў 1629 годзе прадалі гэты маентак (Лукавец) за 3 тысячы капы пані Юдыцыі з Ваньковічаў Заліўскай. Пасля пані Юдыцыя ў 1631 годзе прадала маёнтак Якубу Заліўскаму. У сваю чаргу, у 1634 годзе, Якуб Заліўскі запісаў гэтую частку сваёй жонцы з дому Шалушанкаў. Пасля яна выйшла паўторна замуж за Давіда Есмана. У 1644 годзе яны прадалі маёнтак Лукавец Аляксандру Беняшавічу Іозафовічу (аб ім ніжэй). У сваю чаргу, у 1649 годзе, разам з іншымі часткамі (пра гэта ніжэй) Аляксандар Іозафовіч і яго жонка Уршуля з дому Арэхаўскіх ці Орэхоўскіх прадалі кашталяну Парнаўскаму Томашу Касакоўскаму. Далей Касакоўскі злучыў гэтую частку Лукаўца з іншымі часткамі якія не належалі Рагозам. Доля Мирославичей 2-я частка Сямена Іванавіча Рагозы Да 1598 года, калі адбыўся чарговы перадзел менавіты долі Міраславічаў, у гэтай часткі змянілася некалькі гаспадароў. Пасля Сямена Іванавіча Рагозы, гэтая частка дасталася яго сыну Івану Сяменавічу. У Івана Сяменавіча было два сына – Васіль і Яраслаў, і адна дачка – Аляксандра. Васіль і Яраслаў памерлі безпатомнымі і таму гэтая частка адышла да іх сястры – Аляксандры, якая была замужам за Беняшам Іозафовічам (згаданным вышэй). Такім чынам к 1598 году гэтая частка належала Беняшу Іозафовічу і яго жонцы Аляксандры. Па новаму перадзелу “сярэдняй” або “міраслаўскай” часткі ім дасталіся 1/3 ад “сярэдняй” часткі або 1/9 ад агульнага непадзельнага маентка Хаценчыцы (да 1550 года). Такім чынам доля Міраславічаў замест 4 частак стала падзяляцца на 3 часткі. У Беняша Іозафовіча ад Аляксандры было трое сыноў – Аляксандр, Войцах і Петр. Як яны падзялілі гэтую спадчыну не зусім зразумела, але Аляксандр Беняшавіч набыў долі сваіх братоў Войцаха і Пятра і ў 1649 годзе прадаў (разам з Лукаўцом, глядзіце вышэй) Томашу Касакоўскаму за 15 тыс. злот польскіх. 3-я частка Марка Аляхновчіа Рагозы Па ўсей верагоднасці Марк Аляхновіч памер безпатомным, паколькі яго частку ў 1598 годзе падзялілі паміж сабой іншыя саўладальнікі “сярэдняй” часткі Хаценчыц – Іван Аляхновіч Рагоза (яго брат), Рыгор Багдановіч Рагоза, Аляксандр Станіслававіч Хамантоўскі і Беняш Іозафовіч. Пры гэтым не зусім зразумела каму і ў якіх далях што прыпала. З падзелу 1598 года вядома толькі тое, што Рагозам і Хамантоўскаму дасталіся 2/3 ад долі “міраславічаў”, а Беняшу Іозафовічу – 1/3 4-я частка” Івана Аляхновіча Рагозы У 1598 годзе Іван Аляхновіч ўдзельнічаў у перадзеле долі Міраславічаў, наколькі змянілася яго асабістая доля, невядома. Але пазней, яго доля перайшла верагодна спачатку да сына Станіслава, а затым да ўнука Адама Станіслававіча Рагозы. Але дагэтуль, Іван Аляхновіч нейкую невялікую частку паспеў прадаць Ярашу Сцецкавічу Рагозе (1570 год) за 10 коп грошай. У Івана Аляхновіча акрамя сына Станіслава быў яшчэ і сын Крыштаф, але верагодна яму нічога ў Хаценчыцах не прыпала (верагодна нешта атрымаў у некім іншым маёнтку). Гэта Крыштаф будзе згаданы ніжэй. Што датычыцца Адама Станіславіча Рагозы, то ён, разам з жонкай Магдаленай з Чарняўскіх, прадалі сваю долю ў 1650 годзе за 1 тыс. злот польскіх Томашу Касакоўскому. 5-я частка Багдана Федаравіча Рагозы Багдан Федаравіч верагодна памёр у 1550-я гады. Па ўсей верагоднасці, першапачаткова доля Багдана была падзелена на 5 частак (1565 год), паміж Рыгорам, Янам, Іозафам(?), Еўдакіяй і ??? (але гэта не дакладна, гэтую частку трэба пераглядаць. Магчыма 5-м чалавека была ўдава Багдана Федаравіча). У сваю чаргу Ян Багданавіч і Еўфімія Маслоўна Рагозы прадалі ў 1585 ці 1587 годзе сваю долю Аляксандру Станіслававічу Хамантоўскаму і яго жонцы Кацярыне з Мілеўскіх за 300 коп грошай (3 тыс. пенязей белых, так у тэксце). Што сталася з іншымі Багданаўскімі далямі не зусім зразумела. Але некім чынам яны засталіся ў “сярэдняй” частцы і былі пераделены разам з ўсёй доля “міраславічаў”. Такім чынам Рыгор Багданавіч Рагоза і Аляксандр Станіслававіч Хамантоўскі разам ўдзельнічалі ў перадзеле 1598 года “міраслаўска” часткі. На іх долю і долю Івана Аляхновіча Рагозы прыпала 2/3 “сярэдняй” часткі Хаценчыц. Далей частка Хамантоўскага (гэтая частка Хаценчыц стала называцца “Хамантоўшчызна”) адышла да яго сына (?) Яна Хамантоўскага, які прадаў сваю долю Янушу Уніхоўскаму (да 1616), які яшчэ ў 1604 годзе набыў суседні маёнтак Вепраты, а ў 1615 ў Вязынскіх пустаўшчызны ў Лукаўцы. Пасля гэтага Януш Уніхоўскі ў 1616 годзе правеў з Беняшам Іозафовічам некі амбен грунтамі. Далей, некім чынам “Хамантаўшчызна” адышла да Томаша Касакоўскага (гэты момант я некім чынам упусціў, трэба пераглядаць усе) Што тычыцца долі Рыгора Багдановіча Рагозы то яна адышла спачатку да яго сына Васілія Рыгоровіча, а затым да яго ўнука – Мікалая Васільевіча. Апошні прадаў свой маёнтак за 5 тыс. злот польскіх каля 1650 года Томашу Касакоўскаму. Трэба адзначыць што дагэтуль некая частка з гэтага маёнтка праз куплю адышла спачатку да Петра Беняшавіча Іозафовіча, а пасля да Аляксандра Беняшавіча Іозафовіча. І яшчэ адна частка адышла праз куплю да Федара Андреевіча Рагозы.
Так же Рагозы упоминаются и в пописах ВКЛ 1528, 1565 и 1567 1528 год (нет указаний имений, все шли от дворной хоругви) Остафи Рогозич ставил 9 коней По 2 коня ставили Васили Рогозич и Богдан Федорович Рогоза, всего 4 коня По 1 коню ставили Федор Рогозич, Миколай Рагоза, Олехно Рагоза, Стецко Рогоза и Семен Рагозич, всего 5 коней 1565 год Григори Рагоза, хоружый дворны (до 1566), ставил 20 коней, и от себя еще 2 коней и 5 драбов 2 коня ставил Ярош Щепанович Рагоза По 1 коню ставили Васылей Иванович Рагоза (плюс еще 1 коня от себя), Семен Рагоза, Богдан Рагоза с имения Бортыцкого, Федор Рагоза с имения Красного, Иван Рагоза. Всего 5+1 коня 1567 год Григори Рагоза, судзя земски Менски (бывший хоружий дворный), ставил 8 коней и 4 драба Васили (Сцецкавич) Рагоза, хоружи дворны (1566 – 1584) ставил 2 коня с Крайска и Хотенчиц, и еще 2-х от себя Ярош Степанович Рагоза ставил 2 коня с Хотенчиц и опеки имений Мелницкого и Молвенского (сам был в роте пана Тышкевича, а вместо себя выслала слугу) По 1 коню ставили Василей Иванович Рагоза, Марко Рагоза (выслал слугу), Семен Рагоза (выслал слугу), Григорей Богданович Рагоза (выслал слугу), Иван Рагоза, Богдан Рагоза с имения Боратицкого в повете Оршанском. Всего 6 коней
Доли Сцецковичей в Хотенчицах 6-я частка Васіля Сцецкавіча Рагозы Васіль Сцецкавіч памер пасля 1578 года, у тэстаменце ён прызначыў сваю долю ў Хаценчыцах тром сынам – Міхаілу (будучаму мітрапаліту), Івану і Юрыю, а таксама другой жонцы. У далейшым фігурыруюць толькі Іван Васільевіч і Міхаіл Васільевіч, верагодны Юры хутка памер без нашчадкаў. Што тычыца Міхаіла то ён сваю долю прадаў у 1595 годзе Крыштафу Іванавічу Рагозе (сыну Івана Аляхновіча, глядзіце вышэй) за 600 коп грошай, а той перапрадаў у наступным годзе, за тую ж суму Федару Андрэевічу Рагозе (гэта сын Андрэя Сцецкавіча Рагозы, які не ўдзельнічаў у падзеле Хаценчыц у 1550 годзе). Што тычыца долі Івана Васільевіча Рагозы, то пасля яго смерці, яна была падзелена на 7 частак паміж сынамі – Філонам, Аляксандрам, Крыштафам, Мікалаям, Пятром, Давідам і Адамам. Хутка гэты долі пачалі скупацца. Так Мікалай Іванавіч Рагоза скупіў долі сваіх родных братоў – Пятра (1598, за 80 коп грошай), Філона (1599, за 80 коп грошай), Аляксандра (1602) і Крыштафа (1603). Такім чынам сабраў у сваіх руках 5/7 долі свайго бацькі. Астатнія 2/7 скупіў Федар Андрэеевіч Рагоза – у Адама Іванавіча (1605), Давіда Іванавіча (1605, за 80 коп грошай). Акрамя таго ў яго была доля Міхаіла Васільевіча (глядзіце вышэй). Такім чынам к 1605 году доля Васіля Сцецкавіча была ў руках Мікалая Іванавіча Рагозы і Федара Анрэевіча Рагозы (пры гэтым у Федара Андрэеевіча была большая частка). З гэтых купляў бачна што доля Івана Сцекавіча прыкладна каштавала 560 грошай, а яго брата Міхаіла – 600 коп грошай, а разам 1 160 коп. Хутка Федар Анрэеевіч Рагоза памер безпатомным (1607 год) і яго спадкаеміцай стала родная сястра – Жданна Рагозянка, якая была замужам за Янам Свалынскім. У 1608 годзе Жданна Рагозянка адпісала гэтую спадчыну свайму сыну Яну Янавічу Свалынскаму. Такім чынам доля Федара Андрэевіча перайшла да роду Свалынскіх. У наступным годзе (1609), Ян Свалынскі прыкупіў да маёнтка “хаценчыцы” ў Войцаха і Гальшкі з Падольскіх Мілеўскіх “бор Карповіцкі” за 30 коп грошай (прыкладна у гэтыя ж гады, у 1602 годзе, валока Крайскай пушчы ацэнівалася ў 20 коп). Што тычыца долі Мікалая Іванавіча Рагозы, то далей не зразумела куды яна дзелася. Але у хуткім часе некая доля Сцецкавічаў апынулася ў руках Аляксандра Марковіча Корсака і яго жонцы Аляксандры Мікалаевай Слушчанкі (верогодна верагодная гэта якараз і доля Мікалая Іванавіча). У 1618 годзе за 1 400 коп грошай яны прадаюць Яну Касперовічу і Анне з Стоцкіх Віхроўскім. У 1622 годзе Віхроўскія прадалі за тую ж сумму (1 400 коп) Самуэлю Іванавічу і Ганне Ярашэвічавай з Жабаў Скопам. А Скопы ў 1629 годзе за 1 600 коп грошай прадалі – Яну Свалынскаму. У 1644 ці 1645 Ян Свалынскі прадае гэта разам з іншымі далямі (Хаценчыц а таксама Лукавец, але набыты не з часткі Рагозаў) Тамашу Касакоўскаму. 7-я частка Яраша Сцецкавіча Рагозы Яраш Сцецкавіч Рагоза пакінуў Хаценчыцы ў спадчыны дзям ад другога шлюбу – Самуэлю і Марціну (1580 год). В 1613 году яго другяа жонка Теаніла з Капачэўскіх, разам дзецьмі – Самуілом і Марцінам прадаючь сваю долю за 800 коп грошей Яну Маркавічу Варанецкаму. Апошні быў жанаты з Ганнай, дачкой Беняша Іозафовіча. Яны ужо ў наступным годзе прадалі гэтыя “хаценчыцы” за 1 тыс. коп грошай (1614) Яну Гараінову Куроўскаму. Ян Куроўскі ў 1616 годзе прадае маентак ужо за 1 200 коп грошай Войцеху і Крыстыне Навашынскім. Апошнія ў сваю чаргу ў 1621 годзе прадалі за 1 200 коп грошаў – Воцаху Казлоўскаму. Далей Войцех Козлоўскі сваю набытую частку у Новашынскіх продаў за 1 200 коп грошаў – Петру и Гальшке з Вислаўхаў Бурбам (1622 год). Затым Петр і Гальшка Бурбы прадалі ў 1626 годзе гэтую жа частку ўжо за 1 600 коп грошай Войцеху і Луцыі з Горскіх Дыбоўскім. Далей Дыбоўскія прадалі у 1630 годзе за 1 100 коп грошай Яну і Зафіі Свалынскім. А Ян Свалынскі ў 1645 годзе прадаў усе Томашу Касакоўскаму (разам з часткай Лукаўца)
В Вилейском повете Рагозы от писаря главного русиноского при Витовте и далее от трех братьев Рагоз: Андрея, Мирослава и Аляхно владели Хатенчицы ( в том числе и Лукавец) до середины XVII века, Хожево ( часть), Крайск ( часть в нас. время д. Рагозино) - до перв.четверти XVIIго века, Сэрвач Рагозинская или Сэрвач Малая - до второй четверти XIX века
Дзякуй, Ингвар, за такую пленную працу, асабіста, што датычыцца лукавецкіх Рагоз. Цяпер і па іх можна вызначыць больш падрабязны ланцужок уладальнікаў XIV-XVII ст. Мне між іншым пашанцавала напаткаць даволі цікавы артыкул пра, як кажуць аўтары, як раз аднаго з хаценчыцкіх Рагозаў. Калі не памыляюся то гэта менавіта прадстаўнік "Сцяцковічаў", якога адносяць да знакамітага друкара Івана Федарава.
Иван Федоров не имеет никакого отношения к линии Рагоз от Сцецки - Степана - в новом номере альманаха дорлжна выйти статья. Уже в 2012 году на Украине ректор Харковского университета выпустил статью, в которой указано от какго рода возможно произошел Федоров. У него и у Рагоз разные гербы - начинайте с этого
