1. Уважаемый гость! Если во время регистрации на сайте возникли проблемы, сообщите о них, пожалуйста, сюда: mihail@vilejski-uezd.by Вам обязательно помогут!

Ноябрьское восстание 1831 года в Вилейском уезде

Тема в разделе "Владельцы и шляхта Вилейского уезда", создана пользователем Marek, 6 июл 2025 в 22:41.

  1. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    Zapraszam Państwa do czynnego udziału w opisywaniu historii Powstania Listopadowego z 1831 r. na terenie powiatu Wilejka – rodzin i osób, które wzięły w nim udział i poniosły znaczne straty (konfiskaty).

    Poniżej nazwiska powstańców podane w materiałach pozostałych po Mińskiej Komisji Śledczej (M.K.Śl.)
    3 kategorie powstańców:
    do I-ej przywódcy buntu
    do II-ej uczestniczący w działaniach przeciwko wojskom i prawej władzy
    do III-ej którzy podpisali akty, choć nie wzięli w nim czynnego udziału
    Osobom zaliczonym:
    do l-ej kategorii groziła kara śmierci
    do II-ej ciężkie roboty, oddanie w rekruty i osiedlenie na Syberii
    Prócz tego, osoby zaliczone do obu powyższych kategorii, podlegały utracie wszelkiego majątku ruchomego i nieruchomego
    Oprócz wiedzy, kto walczył w powstaniu, warto wiedzieć, jakie rodziny szlacheckie mieszkały wówczas w powiecie wilejskim

    крыніцы:
    «1831 год у Мінску»
    Станіслаў Дангель (1891-1943)
    Фонд Мяноўскага, 1925 год
    https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/edition/37744/content
    str. 22

    «Зборнік успамінаў пра стварэнне Літвы ў 1831 годзе»
    Фелікс Вратноўскі (1803–1871)
    https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/82166/edition/99487/content
    str. 271

    ABRAMOWICZ FRANCISZEK
    obywatel z powiatu wilejskiego
    na mocy rozkazu został ułaskawiony w 1832 r.
    To samo stosuje się do osób następujących z pow. wilejskiego:
    Stanisław Bildziukiewicz
    Justyn Chomski
    Benedykt Chrzanowski
    Franciszek Hołub
    Grzegorz (czy Gabrjel) Olesza
    Antoni Snarski
    Julian Żeligowski

    BĄCKIEWICZ ONUFRY
    syn Michała, szlachcic z pow. wilejskiego
    znajdował się na służbie w powiatowym sądzie w Wilejce
    oficer w oddziale powstańców – uciekł
    na mocy wyroku M.K.Śl. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do II-ej kat.

    BOHDANOWICZ KAZIMIERZ
    obywatel z powiatu wilejskiego
    członek komitetu powstania w Wilejca wspólnie z 5-ma innymi obywatelami:
    Chojeckim, Jaźwińskim, Koziełłem, Oskierką i Rodziewiczem
    na mocy wyroku M.K.Śl. z dn. 29 października 1831, wszyscy zaliczeni do II-ej kat.
    wszyscy więzieni byli w Mińsku
    zostali jednak ułaskawieni na mocy rozkazu z dn. 5 maja 1832
    pozostawiono ich tylko pod dozorem policyjnym
    na mocy wyroku M.K.Śl. z dn. 10 sierpnia 1833 skazani na zapłacenie odszkodowań za szkody i zniszczenia wyrządzone przez powstańców na majątku skarbowym

    BOROWSKI KAZIMIERZ
    podoficer pułk. piechoty im. ks. Karola Pruskiego, uczeń szkoły podchorąży w Dyneburgu; wziął czynny udział w powstaniu w pow. dziśnieńskim – uciekł
    na mocy wyroku M.K.Śl. z dn. 23 listopada 1831 zatwierdzonego przez gen. Dołgorukowa, zaliczony do II-ej kat.

    CHEŁCHOWSKI WALERIAN
    syn Feliksa, obywatela ziemskiego w pow. wilejskiego
    właściciel majątków Chożowo w pow. wilejskim i Ziembin pow. borysowskiego
    kandydat Uniwersytetu Wileńskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim – wyemigrował do Francji
    na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 30 czerwca 1834 uznany za pozbawionego prawa do łaski monarszej, przypadająca na niego część ojcowskiego majątku miała ulec konfiskacie. Wyrok ten jednak, wobec braku dowodów, iż brał rzeczywiście udział w powstaniu, nie zatwierdzony przez gen. Dołgorukowa
    Sprawa powróciła do M.K. w 1834, ale nie była ukończona

    CHODŹKO FELIKS
    syn Jana, obywatela ziemskiego w pow. wilejskiego
    właściciela maj. Krzywicze oraz paru wsi, sędzia graniczny pow. wilejskiego,
    oficer oddziałów powstańczych w pow. wilejskim – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. z 21 grudnia 1831 zaliczony do II -ej kat.

    CHODŹKO MICHAŁ
    brat poprzedniego, skrybent kancelarii cywilnej mińskiej guberni
    jeden z organizatorów powstania w pow. wilejskim i dowódca oddziału – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. z 21 grudnia 1831 zaliczony do II -ej kat.

    CHODŹKO STANISŁAW
    brat poprzednich, służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim – uciekł
    na mocy wyroku M.K.SI. z 30 czerwca 1833 r., zaliczony do II-ej kat.

    CIECHANOWSKI FRANCISZEK
    syn Piotra, obywatel pow. wilejskiego
    powstańczy komendant cywilno-wojskowy klucza gródeckiego, zjawił się u władz
    więziony w Mińsku, M.K.SI. dn. 25 stycznia 1832, orzekłszy, że powinien zostać zaliczony do III-ej kat., uwolniła go od odpowiedzialności
    wyrok zatwierdzony przez gen. Dołgorukowa, oddany pod dozór policyjny

    DASZKIEWICZ KLEMENS
    oraz: Melchjor Iwaszkiewicz, Ignacy Kandybo i Michal Lubowidzki,
    szlachta z pow. wilejskiego; mieli uczestniczyć w napadzie na pocztę w Krypułach
    na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 12 maja 1832, zatwierdzonego przez gen. Dołgorukowa, uwolniony od odpowiedzialności

    DOMEJKO LUCJAN (niepełnoletni)
    syn Tadeusza, obywatela ziemskiego w pow. wilejskiego
    W czasie powstania służył w gwardii honorowej w Warszawie – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 13 stycznia 1834, zaliczony. do II-ej kat.

    DOMEJKO TADEUSZ
    obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    dał ludzi swych do powstania, sam czynnego udziału nie wziął
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 19 stycznia 1832, uwolniony od odpowiedzialności

    DOWGIAŁŁO BARTŁOMIEJ
    szlachcic w pow. wilejskiego
    sekretarz wilejskiego marszałka szlachty i jeden z sekretarzy powiatowego komitetu powstańczego (drugim był Jan Wysocki), więziony w Mińsku.
    Na mocy wyroku M.K.SI., orzekłszy dn. 26 października 1831, że nie wziął czynnego udziału w powstaniu i nie złożył przysięgi,
    uwolniony od dalszej odpowiedzialności
     
    #1 Marek, 6 июл 2025 в 22:41
    Последнее редактирование: 7 июл 2025 в 01:15
    Ingwar841, Денис Х и Гайко нравится это.
  2. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    DWORZECKI FERDYNAND
    obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    współdziałał w powstaniu w powiecie, więziony w Mińsku
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1833, uwolniony od odpowiedzialności

    GALKO WILHELM
    szlachcic, członek ziemskiego sądu w Wilejce
    oficer w oddziale, uczestniczył w bitwie pod Wilejką
    Na mocy wyroku M.K.Śl. dn. 4 stycznia 1832, zważywszy, że zjawił się u władz, uwolniła go od odpowiedzialności i pozostawiła tylko pod dozorem policyjnym

    To samo stosuje się do:
    Karola Kołyszki,
    Aleksandra Ostrowskiego,
    Franciszka Rychlewicza,
    Ferdynanda Szczepanowicza – ten ostatni bez oddania pod dozór policyjny

    GIECEWICZ HIPOLIT
    syn Wincentego (byłego cywilnego gubernatora mińska)
    właściciel maj. Wiazyń pow. wilejskiego, powiatowy marszałek szlachty
    prezes powiatowego Komitetu powstańczego, więziony w Mińsku
    w lipcu 1831 wysłany do Petersburga
    Na mocy wyr. M.K.SI. z dn. 3 sierpnia 1831, zaliczony do l-ej kat.,
    na mocy rozkazu z dn. 13 września 1832 ułaskawiony z tym wszakże, że zapłaci część odszkodowań za wyrządzone przez powstańców w powiecie szkody
    Wyrok główne motywował tym, że Giecewicz nie należał do przywódców powstania, że nie brał udziału w walkach i że przebywał wśród powstańców tylko kilka dni, dobrowolnie stawił się u władz.
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 25 sierpnia 1833, został skazany na zapłacenie odszkodowań dodatkowych

    GOLEJEWSKI KACPER obywatel z pow. wilejskiego
    powstańczy komendant klucza Radoszkowickiego, więziony w Mińsku
    M.K.SI. w dn. 26 października 1831 przekazała sprawę do decyzji gen. Stoganowa
    na mocy rozkazu tego ostatniego, w lutym 1832, pozostawiony pod dozorem policji

    GOLEJEWSCY JÓZEF i OTTON
    synowie Kacpra z pow. wilejskiego
    więzieni w Mińsku (wspólnie z 3-cim bratem, Stefanem)
    na mocy wyr. M.K.SI. z dn. 6 lipca 1831 uwolnieni od odpowiedzialności
    na mocy rozkazu gen. Stoganowa uwięzieni na okres 3-ch miesięcy,
    potem oddani pod dozór policyjny.

    GRAFF NAPOLEON
    syn Antoniego
    właściciel maj. Kotlowce pow. wilejskiego
    oficer w oddziale, uczestnik bitwy pod Wilejką – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do II-ej kat

    GREKOWICZ JÓZEF
    zarządzający maj. Rabuń pow. wilejskiego, nieleżącego do Bernardynek wilejskich,
    miał wysłać 11-tu uzbrojonych ludzi do oddziału Odachowskiego
    Na mocy wyroku M.K.SI. dn. 8 lutego 1832 dla braku dowodów uwolniony od odpowiedzialności

    HALIŃSKI FRANCISZEK
    syn Jana, skrybent wilejskiej powiatowej izby skarbowej, jeden z organizatorów powstania,
    walczył w bitwie pod Wilejką – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do lI-ej kat.

    HOLOWNIA FRANCISZEK
    obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    zamieszany do powstania, czynnego udziału w nim nie wziął
    był zastępcą komendanta w Dołhinowie, więziony w Mińsku
    na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 19 października 1831
    uwolniony od odpowiedzialności z pozostawieniem pod dozorem policyjnym

    HOŁUB GRZEGORZ
    syn unickiego księdza Stefana Hołuba, obywatela w pow. wilejskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim
    Na mocy wyroku M.K.SI. zaliczony do lI-ej kat.
    Na mocy rozkazu z 15 lutego 1832 zesłany na Sybir na osiedlenie i pozbawiony praw

    HRYSZKIEWICZ IGNACY
    szlachcic z Hliniszcza w pow. wilejskiego,
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim, wyemigrował
    Na mocy wyroku M.K.ŚI. z dn. 20 lutego 1833, zaliczony do lI-ej kat.
    Majątek zarekwirowano

    JAŻWIŃSKI IGNACY
    syn Feliksa, właściciel maj. Wolczki w pow. wilejskiego,
    członek pow. komitetu powstańczego, więziony w Mińsku

    JAŻWIŃSKI FELIKS
    obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim, zmarł dn. 16 lipca I851
    Na mocy wyroku M.K.SI. dla braku dowodów wyr. z dn. 5 listopada 1831, sprawę umorzyła

    KAMIEŃSKI JÓZEF i JULIAN
    synowie Ludwika, obywatela ziemskiego w pow. wilejskiego,
    właściciela Rogozina i Karolina i z powiatu słuckiego właściciela Grozówki
    wzięli czynny udział w powstaniu w pow. wilejskim – uciekli na emigrację
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, obaj zaliczeni do lI-ej kat.

    KARPOWICZ ANDRZEJ i JÓZEF
    obywatele ziemscy w pow. wilejskiego
    służyli w oddziale powstańczym w pow. wilejskim – uciekli na emigrację
    Na mocy wyroku M.K.Sl. z dn. 21 grudnia 1831, obaj zaliczeni do lI-ej kat.

    KOŁYSZKO KAROL
    szlachcic, członek wilejskiego ziemskiego sądu

    KORSAK WINCENTY
    obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim
    Na mocy wyroku M.K.Sl. z dn. 21 grudnia 1831 orzekłszy, że powinien zostać zaliczony do III-ej kat., za dobrowolne stawienie się, uwolniła go od dalszej odpowiedzialności

    KOZIELŁO JAN
    syn Józefa, byłego wilejskiego marszałka
    właściciela maj. Serwecz, powiatu wilejskiego
    członek powiatowego komitetu powstańczego

    LEWKOWICZ WINCENTY
    szlachcic, dymisjonowany porucznik wojsk polskich
    dzierżawca majątku w pow. wilejskim
    dowódca oddziału (w randze pułkownika), uczestnik bitwy pod Wilejką
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 2 listopada 1831, za dobrowolne stawienie się u władz
    uwolniony od odpowiedzialności
     
    #2 Marek, 6 июл 2025 в 22:46
    Последнее редактирование: 7 июл 2025 в 01:19
    Денис Х и Гайко нравится это.
  3. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    LUBAŃSKI WIKTOR
    syn Michała, właściciel maj. Lubań i innych
    dymisjonowany kapral wojsk polskich, jeden z organizatorów i przywódców powstania w powiecie wilejskim – uciekł na emigrację
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do lI-ej kat.

    MATUSEWICZ IGNACY
    szlachcic w pow. wilejskiego,
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim, zjawił się u władz
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 19 stycznia 1832, uwolniony od odpowiedzialności

    MICHNIEWICZ RUDOLF
    syn obywatela ziemskiego w pow. wilejskiego
    walczył jako oficer w szeregach powstańczych, uczestniczył w bitwie pod Wilejką. Na mocy wyroku M.K.SL, orzekłszy dn. 31 grudnia 1831, że podpada pod III-cią kat., zważywszy, iż zjawił się sam u władz i zachował się lojalnie, uwolniony od odpowiedzialności

    MIClUTA JÓZEF
    syn Antoniego, szlachcic, skrybent wilejskiego ziemskiego sądu
    oficer w oddziale powstańczym, uczestniczył w bitwie pod Wilejką – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do lI-ej kat.

    MŚCICHOWSKI ADOLF
    dymisjonowany porucznik wojsk polskich,
    właściciel maj. Gnieździłowo w pow. wilejskiego
    urządzał schadzki powstańcze, wspólnie z innymi powstańcami, na czele swych włościan, zajął rosyjski obóz wojskowy zdążający do Borysowa

    MURASZKO ANTONI
    obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    miał namawiać mieszkańców Mołodeczna do powstania
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 5 listopada 1832, uwolniony od odpowiedzialności

    NIEDŹWIEDZKI WAWRZYNIEC
    włościanin z maj. Iwańków w pow. wilejskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim,
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 19 stycznia 1832, uwolniony od odpowiedzialności

    NIEZABITOWSKI STEFAN
    współwłaściciel maj. Świsłocz pow. bobrujskiego,
    wziął udział w powstaniu, brak bliższych wiadomości, wyemigrował
    majątek skonfiskowany

    NOWICKI JÓZEF
    szlachcic, należal do oddziału Odachowskiego w pow. wilejskim
    w maju 1831 powrócił do miejsca swego zamieszkania do wsi Niewiary
    pełnił następnie w ciągu 10 tygodni obowiązki pomocnika naczelnika zarządu policyjnego (rosyjskiego) w kluczu duniłowicklm, został zaaresztowany

    ODACHOWSKI IGNACY
    obywatel z pow. oszmiańskiego,
    dymisjonowany kapitan wojsk polskich, jeden z głównych przywódców i organizatorów powstania w pow. wilejskim – naczelnik oddziału.
    Został ujęty w listopadzie r. 1831, więziony w Mińsku
    na mocy wyr. M.K.SI. z dn. 28 marca 1832, zalicz. do l-ej kat.
    następnie ułaskawiony na mocy cesarskiego rozkazu
    Odachowski został tylko skazany na zapłacenie części odszkodowań za szkody wyrządzone przez powstańców w majątku skarbowym

    OSKIERKA JAN
    właściciel Budsławia w pow. wilejskiego,
    członek powstańczego komitetu powstańczego, więziony w Mińsku

    OSTROWSKI ALELSANDER
    szlachcic, sekretarz wilejskiego sądu ziemskiego
    wziął udział w powstaniu w pow. wilejskim

    hr. PLATER WŁADYSŁAW
    poseł na sejm warszawski w 1831 w pow. wilejskiego, wyemigrował do Francji.
    W materiałach M.K.SI. brak o nim wiadomości

    POLAŃSKI WIKTOR
    obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    kancelarzysta policji miejskiej w Radoszkowiczach.
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim, stawił się u władz
    Na mocy wyroku sądu polowego, uwolniony w maju 1832 od odpowiedzialności z pozostawieniem pod dozorem policyjnym

    PONTUS PIOTR
    sekretarz wilejskiej policji miejskiej
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim
    po opuszczeniu miasta przez powstańców zjawił się do władz
    Na mocy wyroku M.K.SI., orzekłszy dn. 19 stycznia 1832, że powinien zostać zaliczony do III-ej kat., uwolniony od odpowiedzialności

    PROKOPOWICZ ANDRZEJ i JÓZEF
    szlachcice w pow. wilejskiego,
    wzięli czynny udział w powstaniu w powiecie wilejskim – uciekli na emigrację
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, obaj zaliczeni do lI-ej kat.

    PROZOR KAROL
    były oboźny W. Ks. Litewskiego
    właściciel maj. Chojniki i innych w pow. rzeczyckim
    posądzany o współdziałanie z powstańcami w pow. rzeczyckim i sąsiednich
    Sprawa wytoczona mu przez M. K. SI. z rozporządzenia Stroganowa, (pismo tego ostatniego do M.K.SI. z dn. 2 stycznia 1832 za Nr. 526) została umorzona
    Siostra Karola – Maria z d. Prozor była w tym czasie żoną Hipolita Giecewicza

    PRÓSZYŃSKI TADEUSZ
    syn Stanisława, obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    powstańczy komendant klucza Korżenieckiego, więziony w Mińsku
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 9 listopada 1831, uwolniony od odpowiedzialności

    RADECKI ANTONI
    szlachcic, urzędnik przy wilejskim isprawniku
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim, brak bliższych wiadomości
    Na mocy wyroku M.K.SI. orzekłszy dn. 31 grudnia 1831, że nie podpada pod żadną z ustanowionych kat., uwolniony od odpowiedzialności

    RADKIEWICZ EDWARD
    mieszkaniec pow. wilejskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim – uciekł na emigrację
    brak bliższych wiadomości

    RODZIEWICZ MICHAŁ
    obywatel ziemski w pow. wilejskiego
    członek powstańczego wilejskiego komitetu, więziony w Mińsku
     
    #3 Marek, 6 июл 2025 в 22:54
    Последнее редактирование: 7 июл 2025 в 01:22
    Денис Х нравится это.
  4. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    RADZISZEWSKI STANISŁAW
    syn Michała, właściciel Bujwidz oraz maj. Ilja, Lebiedziewo i Polany w pow. wilejskim
    dymisjonowany pułkownik wojsk francuskich
    naczelny wódz siły zbrojnej powstańczej pow. wilejskiego – uciekł na emigrację
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do I-ej kat.

    SINICA WINCENTY
    włościanin obywatelki Tyzenhauzowej z maj. Żuczyn, z pow. wilejskiego
    więziony w Wilnie, skąd we wrześniu 1832 odesłany do Mińska
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 9 marca 1832 zaliczony do lII-ej kat.
    Ponownym wyrokiem M.K.SI. z 26 października 1832 uwolniony od
    odpowiedzialności jako uczestniczący w powstaniu pod przymusem

    ŚMIGIELSKI ANDRZEJ
    syn Kazimierza, sędzia graniczny w pow. wilejskim
    współwłaściciel maj. Juchnowo
    oficer w oddziale powstańczym, uczestnik bitwy pod Wilejką
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 9 listopada 1831, zaliczony do lI-ej kat.

    SOŁTAN JÓZEF
    obywatel z pow. wilejskiego
    zastępca komendanta powstańczego w miasteczku Dolhinowo
    oraz
    SOŁTAN PIOTR
    obywatel z pow. wilejskiego
    powstańczy komendant klucza dołhinowskiego
    obaj Sołtanowie czynnego udziału w powstaniu nie wzięli
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 19 października 1831,
    uwolnieni od odpowiedzialności z oddaniem pod dozór policyjny

    SROKOWSKI AGATON
    syn Michała, szlachcic z pow. wilejskiego
    kancelarzysta wilejskiego sądu
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do lI-ej kat.

    TAŃSKI JAKÓB
    szlachcic z pow. wilejskiego,
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim
    Na mocy wyroku M.K.SI. orzekłszy dn. 21 grudnia 1831, że nie podpada pod żadną z kat., uwolniony od odpowiedzialności

    TAŃSKI KONSTANTY
    syn Roberta, szlachcic z pow. wilejskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim – uciekł do Prus
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do lI-ej kat.
    W 1832 miał wyrazić chęć powrotu do kraju, zgadzając się stanąć przed sądem brak o tym dalszych wiadomości.

    TAŃSKI KONSTANTY
    stryj poprzedniego, zdymisjonowany major wojsk polskich
    walczył jako dowódca baterii, zginął w bitwie pod Wilejką
    Wobec jego śmierci M.K.SI. orzeczeniem z dn. 21 grudnia 1831 umorzyła sprawę

    ŚWIĘTORZECKI MIECZYSŁAW
    syn obywatela z pow. wilejskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim – uciekł do Francji
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do lI-ej kat.
    ułaskawiony przez Cesarza w lutym l832

    SZUMSKI MICHAŁ
    syn Onufrego, szlachcic z gub. wileńskiej
    pisarz w majątku skarbowym Zalesie, pow. dziśnieńskiego
    naznaczony przez powiatowy Komitet powstańczy administratorem Zalesia,
    został uwięziony
    Na mocy wyroku M.K.SI. wyr. z dn. 16 marca 1832, nie zaliczając go do żadnej z kat., przedłożyła jego sprawę do decyzji głównodowodzącego
    Na mocy rozkazu tego ostatniego uwolniony od odpowiedzialności

    SZYSZKO KAZIMIERZ
    obywatel z pow. wilejskiego
    powstańczy komendant klucza Sickiego w pow. wilejskim.
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 15 lutego 1832, uwolniony od odpowiedzialności

    TREBERT, PIOTROZOLINOWA i SZUMSKA
    obywatelki z pow. wilejskiego
    przygotowywały broń dla powstańców
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dnia 25 stycznia 1832, uwolnione z pod śledztwa

    TREBERT KAROL (niepelnoletni)
    syn Jana, obywatela z pow. wilejskiego
    uczestniczył w powstaniu w Rakoszkowiczach – uciekł do Prus.
    Na mocy wyroku M. K. SI. z dn. 26 października 1831, zaliczony do lI-ej kat.
    rozkazem z dn. 27 stycznia 1832, miał iść pod sąd wojenny
    W 1834 sprawa jego była ponownie rozpatrywana
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 24 września 1833 uznany za pozbawionego prawa na łaskę monarszą, majątek jego miał ulec konfiskacie. Wyemigrował do Francji.

    TUKAŁŁO IGNACY (?)
    szlachcic z powiatu oszmiańskiego w guberni wileńskiej
    urodzony w mieście Białogród, gubernia grodzieńska,
    w służbie wojskowej od 1816 r.
    dowódca dwóch kompanii strzelców w bitwie pod Wilejką – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. zaliczony do II-ej kat.

    TYSZYŃSKI ALEKSANDER i KAZIMIERZ
    obywatele z pow. wilejskiego
    przygotowywali piki dla powstańców w Mołodecznie
    Na mocy wyr. M.K.SI. z dn. 5 listopada 1831 uwolnieni od odpowiedzialności
    z oddaniem pod dozór policyjny

    WAŃKOWICZ STANISLAW
    obywatel z pow. wilejskiego, właściciel maj. Zadziewie
    dymisjonowany podchorąży i jeden z dowódców oddziałów powstańczych, uczestniczył w bitwie pod Wilejką, więziony w Mińsku
    Na mocy wyroku M.K.SI. dn. 31 grudnia 1831 orzekłszy, że powinien zostać zaliczony do III-ej kat., zważywszy to, iż dobrowolnie zjawił się u władz, uwolniony od odpowiedzialności z oddaniem pod dozór policyjny

    WASILEWSKI STANISŁAW
    włościanin Bohdanowicza, pisarz stacji pocztowej w Kościeniewicach
    wydał powstańcom 2-ch pocztylionów z pocztą i sztafetami, dążącymi z Dyneburga do Wilna
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 26 listopada 1831 oddany pod sąd wojenny
    Na mocy wyroku polowego z dn. 7 marca 1832, otrzymał 50 rózg i został zesłany do ciężkich robót na Sybir
     
    #4 Marek, 6 июл 2025 в 22:58
    Последнее редактирование: 7 июл 2025 в 01:24
  5. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    WASILEWSKI TADEUSZ
    obywatel z pow. wilejskiego,
    powstańczy komendant klucza Duniłowickiego w pow. wilejskim
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 15 lutego 1832, uwolniony od odpowiedzialności

    WOŁODKOWICZ ALEKSANDER
    syn Wincentego i Jadwigi z Tyszkiewiczów, obywatel w pow. witebskiego, dymisjonowany kornet podolskiego pułku huzarów lejb-gwardii, jeden z głównych organizatorów powstania w pow. wilejskim i dowódca oddziału kawalerii (w randze pułkownika) – uciekł
    Na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do lI-ej kat.

    WYSOCKI JAN
    szlachcic z pow. wilejskiego, sekretarz magistratu w Wilejce
    jeden z sekretarzy powiatowego komitetu powstańczego

    WYSOCKI JÓZEF
    obywatel z pow. wilejskiego
    powstańczy komendant w Ilji powiatu wilejskicgo
    zjawił się u władz, bronił się na śledztwie twierdząc, że godność komendanta przyjął pod przymusem i obowiązki swoje pełnił tylko jeden dzień
    na mocy wyroku M.K.SI. dn. 25 stycznia 1832 orzekłszy, że powinien zostać zaliczony do III-ej kat., uwolniony od odpowiedzialności, polecając poddać Wysockiego pod dozór policyjny

    ZAWIERSKI WALERIAN
    syn Andrzeja z pow. wilejskiego
    zdymisjonowany sztabs-rotmistrz
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim w randze majora, uczestniczył w bitwie pod Wilejką – uciekł
    na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, zaliczony do lI-ej kat.

    ŻAKIEWICZ TOMASZ
    szlachcic z pow. wilejskiego, walczył w szeregach powstańczych,
    za zjawienie się u władz, na mocy wyroku M.K.SI. z dn. l lutego 1832,
    uwolniony od odpowiedzialności

    ŻAKOWICZ KALIKST
    syn obywatela z pow. wilejskiego
    służył w oddziale powstańczym w pow. wilejskim jako oficer w oddziale Odachowskiego
    uczestniczył w bitwie pod Wilejką
    na mocy wyroku M.K.SI. z dn. 21 grudnia 1831, uwolniony od odpowiedzialnośc
     
    #5 Marek, 6 июл 2025 в 23:06
    Последнее редактирование: 7 июл 2025 в 01:25
  6. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    Skrót przebiegu powstania na podstawie trzech źródeł (podanych wyżej)

    Powstanie wybuchło w Królestwie Polskim w Warszawie w nocy z 29/30 listopada 1830 r. Jeszcze w grudniu 1830 r. w guberni mińskiej ogłoszono stan wojenny, aby przeciwstawić się jakimkolwiek projektom powstania. Gubernię oddano pod władzę wojennego gubernatora witebskiego, smoleńskiego i mohylewskiego, gen. piechoty ks. Mikołaja Chowańskiego, dumnego Rosjanina, zawziętego nieprzyjaciela Polski. Pierwszy jego krok w rządzeniu – prośba do Cesarza, aby uchylić Statut Litewski czyli prawa litewskie i zastąpić je prawodawstwem rosyjskim. Wzmocniono załogę wojskową w Mińsku, zarządzono śledzenie osób podejrzanych.

    Od 1815 r. w Mińsku gubernatorem cywilnym był Wincenty Giecewicz, człowiek prawy i szanowany przez współobywateli. Jednak 26 lutego 1831 r. został odwołany ze stanowiska i, pod pozorem nagrody za dotychczasowe osiągnięcia w mieście, powołany na senatora w Petersburgu.
    Mińszczyzna, Witebszczyzna i Mohylewszczyzna została poddana władzy gen. piechoty hr. Piotra Tołstoja.

    Rozwój wypadków w Królestwie interesował polskie społeczeństwo na Litwie. Przygotowania szły pełną parą. Czekano tylko na sygnał z Wilna, jako stolicy „Ziem Zabranych”. A tam nie potrafili się zorganizować i podjąć ostatecznej decyzji.

    Sądzono, że wyznaczenie terminu powstania na mińszczyźnie nastąpi na dorocznych „kontaktach mińskich”, przypadających na połowę marca (tygodniowe spotkanie ziemian i przedsiębiorców w Mińsku dla omówienia swoich interesów). Delegacja z Wilna nie przywiozła jednak decyzji – kazali czekać w gotowości.

    25 marca 1831 r. powstanie wybuchło na Żmudzi – bez pytania Wilna o zgodę.
    Jedne po drugich organizowały się kolejne powiaty guberni wileńskiej.
    W pierwszych dniach kwietnia powstał powiat oszmiański.
    Potem dołączył powiat dziśnieński. Przyszedł wreszcie czas na Wilejkę.

    Marszałkiem powiatowym był wówczas Hipolit Giecewicz, syn Wincenta. Miał z urzędu wielki wpływ na szlachtę, był zręczny, przebiegły, cały spekulacjom handlowym i przemysłowym oddany, miał liczne i rozległe stosunki prywatne. Wszyscy czekali na jego decyzję, bo każdy wiedział, że rozpocznie powstania bez nadziei na sukces, aby się nie kompromitować. Marszałkowie z innych powiatów czekali na jego decyzję.

    Tymczasem Giecewicz był zagadką – nie wdawał się nigdy w politykę i nie komentował bierzących wydarzeń, patrioci omijali go ostrożnie i wciągali do swoich narad. Ale nie z obawy o nieuczciwość czy zdradę, ale żeby syna senatora urzędnika moskiewskiego nie wprowadzać w trudne położenie. Ale przyszła konieczna potrzeba decyzji – Giecewicz nie okazał najmniejszego wahania się, oświadczając, że wspólnie z innymi synami ojczyzny gotów jest wszystko dla niej poświęcić.

    Pierwsze zadanie – wyzwolić Wilejkę, a tam mały garnizon i stukilkudziesięciu wojskowych inwalidów i 10 kozaków pod dowództwem kapitana (porucznika?) Nowickiego.

    Zebraniem chętnych zajmował się Aleksander Wołodkowicz, chodził od dworu do dworu i wszędzie mu obiecywali, ale nigdzie nie znalazł gotowych do działania. Wysłał młodego Michała Chodźko, obywatela z powiaty wilejskiego do Oszmiany z prośbą o pomoc dla rozbrojenia garnizonu rosyjskiego w Wilejce.

    Przeździecki, dowódca wojskowy powiatu oszmianskiego zgodził się wysłać kilkunasto osobowy pluton nieuzbrojonej jazdy. Z oddziałem wyruszył Ignacy Odachowski, dymisjonowany kapitan wojsk polskich, obywatel ziemski z powiatu oszmiańskiego. 13 kwietnia 1831 r. oddział przybył do folwarku Wiktora Lubańskiego – Teklinopolu.
    (inne źródło mówi że w Malinowszczyźnie pod Wilejką)

    Wnet w Wilejce pojawiła się pogłoska, że kilka tysięcy powstańców stoi pod miastem gotowych zaatakować garnizon. Moskiewscy urzędnicy zaczęli w popłochu uciekać z miasta, porzucając kasę miejską, broń zebraną po majątkach i mały arsenał. Pozostał wprawdzie kapitan Nowicki z kozakami, ale był gotowy do poddania.

    14 kwietnia dawny major wojsk polskich obywatel Lubański, który z oddziałem Chodźki na czele jechał, przybył do Wilejki i kazał bić w dzwony. Pospólstwo zgromadziło się na ulicach, a garnizon został przejęty, Nowicki oddał szpadę i poszedł do niewoli. Zaskoczenie totalne. Stu dobrze uzbrojonych żołnierzy złożyło broń przed kilkunastoma powstańcami. Wielu z nich w niewoli chciało przyłączyć się do oddziału.

    Tego samego dnia rozesłano do wszystkich obywateli odezwę, która ogłosiła pierwsze zwycięstwo i nakazała ogólny zjazd szlachty polskiej do Wilejki dla zawiązania Aktu Konfederacji, ustanowienia nowej władzy i naradzenia się względem podatków i siły zbrojnej.
     
    #6 Marek, 6 июл 2025 в 23:44
    Последнее редактирование: 7 июл 2025 в 01:27
  7. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    Ale w nocy z 17 na 18 kwietnia przyszła smutna wiadomość o rzezi oszmiańskiej i że wojska moskiewskie zdobyły Oszmianę i ciągną ku Wilejce. Umilkły śpiewy, smutek osiadł wszystkie twarze. Wielu straciło nadzieję, bojaźliwsi co tchu opuszczali miasto, w domach własnych szukając schronienia. Ludność rozbiegła się na wszystkie strony, strach zajął miejsce zapału.

    Gieczewicz od którego przykładu zależało tyle, otoczony ludźmi małego serca, zaczął się wahać. Pewna liczba obywateli uradziła tajemnie, wymknąć się co najrychlej z miasta bez podpisania aktu konfederacji i bez ustanowienia rządu rewolucyjnego, jak gdyby nic nie zaszło, jak gdyby nie było powstania. Do Wiazynia wrócił nawet Giecewicz.

    Jednak Wołodkowicz korzystając z wpływu jaki miał na szlachciców, prośbą i groźbą zgromadził obywateli w domu Marszałka we Wiazyniu i przemówił do zebranych. Słowa w imieniu Polski podniosły upadające serca, rzecz publiczna wzięła górę nad interesem osobistym. Akt konfederacji został podpisany w domu Giecewicza 18 kwietnia 1831 r.

    Po uchwaleniu Aktu Konfederacji, obywatele wykonali przysięgę i przystąpili do wyboru członków rządu tymczasowego, naczelnika i dowódców siły zbrojnej.

    Na naczelnika powiatowej siły zbrojnej wybrano Stanisława Radziszewskiego, syna Michała i Ludwiki z Brzostowskich, dymisjonowanego pułkownika wojsk francuskich z czasów Napoleona. Po zaborach ożenił się z Klarą Abramowiczową i pełnił funkcję wieleńskiego i wilejskiego marszałka powiatowego. W pamiętnikach nazywany wzorem patriotyzmu i poświęcenia.

    Szefem sztabu został Wiktor Lubański z majątku Lubań
    Dowódczą kawalerii został pułkownik Alexander Wołodkowicz z mińszczyzny
    Komendę piechoty objęli Ignacy Odachowski z Oszmiany i Wincenty Lewkowicz, szlachcic, dymisjonowany porucznik wojsk polskich, dzierżawca majątku w pow. wilejskim
    W powiatowym komitecie rządzącym wybrano:
    Prezes – Marszałek Hipolit Giecewicz
    członkowie:
    Kazimierz Bohdanowicz (Zaborze) Jan Chojecki, Ignacy Jaźwiński, Jan Koziełło (Serwecz), Jan Oskierka (Budsław) i Michał Rodziewicz.
    Komendantem Wilejki został Ferdynand Stefanowicz, członek ziemskiego sądu w Wilejce, który 15 kwietnia powitał wkraczających powstańców chlebem i solą.

    Władzę na prowincji oddano w ręce komendantów kluczy:
    w Radoszkowiczach – Kacper Golijewski
    w Kurzeńcu – Tadeusz Prószyński
    w Dołginowie – Piotr Sołtan
    w Ilju – Józef Wysocki
    w Budsławiu – Jan Kowerski

    Ustanowiono przymusowy zaciąg. Z każdego dworu szlacheckiego powoływano jednego szlachcica, z włościan miał się stawić jeden zaciągowy na pięciu włościan.
    Pisano odezwy do kobiet, do włościan, do duchowieństwa o wsparcie powstania pracą własną. Uroczyście czytano akt konfederacji w kościołach i unickich cerkwiach. Księża odbierali od włościan przysięgę na wierność powstaniu.
    Po powstaniu prawie wszyscy z księży, sądzeni przez M.K.Śl, po więzieniach, zostali oddani pod nadzór policyjny.

    Mołodeczno zostało zdobyte 16 kwietnia po południu. Impuls do powstania dali adwokat Jan Wyszomirski oraz przeor klasztoru Trynitarzy ks. Antoni Miksiewicz.
     
    #7 Marek, 6 июл 2025 в 23:45
    Последнее редактирование: 7 июл 2025 в 01:29
  8. Михаил

    Михаил Пользователь
    Команда проекта

    Регистрация:
    16 апр 2015
    Сообщения:
    2.169
    Фото & Видео:
    81
    Альбомы:
    2
    Симпатии:
    3.080
    Ищу:
    Сташкевичи, Соболевские и пр.
    География поисков:
    им. Илья и Лукавец с окрестностями
    Я так понимаю, это машинный перевод powiatu dziśnieńskiego? :))

    Marek, предлагаю статьи выкладывать на языке оригинала: кто знает иностранные языки - прочитает в оригинале, кто не знает - переведёт программными средствами самостоятельно. А то уж очень много ошибок в переводе, иногда трудно понять, что подразумевалось в оригинале.

    И, пожалуйста, указывайте источник статьи или же, что это результат работы ChatGPT.
     
    Marek нравится это.
  9. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    'Po zajęciu Wilejki przez powstańców, wyruszył z Mińska pułkownik Bolzental z 2-gim teptiarskim pułkiem kozaków sprowadzonych z twierdzy z Bobrujska. Oddział ten wojując po drodze spokojnych mieszkańców, zatrzymał się naprzód w Radoszkowiczach, żeby schwytać podejrzanych o sprzyjanie powstańcom – porwani z domów, okuci w kajdany, do Mińska posłani zostali.
    Dalej idąc rosyjskie wojska nawiedziły Ilję, wieś Radziszewskiego, naczelnika siły zbrojnej wilejskiej. Żona jego ledwo zdołała z dziećmi schronić się do lasu, domownicy którzy uciec nie pośpieszyli ponieśli okrutną chłostę. Wyrznięto bydło, wystrzelano wszystkie żywioły. Naczynia, sprzęty, meble kosztowne, obrazy, poszły w drzazgi, dwór murowany stał się kupą gruzów'


    Po przytłumieniu już całego powstania Polski, zjeżdżano się do Ilii przyglądać się zwaliskami dworu które stały wiele lat. Zacna małżonka Radziszewskiego czyniła sobie z nich zaszczyt i nie pozwała sprzątnąć z przed oczu tego pomnika.

    Kto tylko mógł uciekał z życiem i mieniem do lasu. Gdy przyszła wieść o zburzeniu Ilji do Wilejki, zwołano natychmiast nadzwyczajną radę, dla postanowienia co przedsięwziąć. Trudne było położenie. Demoralizacja coraz bardziej szerzyła się w powiecie, kilka kluczy od strony Mińska zajęli już Rosjanie, a siły powstańców składały się ledwo z kilkuset ludzi gotowych do boju. Ostrożność radziła opuścić Wilejkę, zająć pozycję leśną w głębi powiatu, przenieść tam rząd cywilni, zbierać więcej ludzi, koni, amunicję, organizować swoje szeregi i tym sposobem utrzymać jak najdłużej przyległe strony w stanie wojny.

    Sytuację pogorszyła jeszcze wiadomość, że członkowie Komitetu Rządzącego, przestraszeni niebezpieczeństwem, z rana dn. 22 kwietnia opuścili miasto i cały ciężar odpowiedzialności spadł na Radziszewskiego

    O północy 24 kwietnia wojska rosyjskie podeszły pod miasto. Po krótkiej utarczce między forpocztami, w której z obu stron zaledwie kilku było rannych, powstańcy w największym porządku opuścili Wilejkę, zasłaniani w odwrocie przez oddział piechoty i jazdę Wołodkowicza. Tylko młody Zaborski pilnujący jednej z najodleglejszych rogatek, nie wypełniwszy w porę rozkazu cofnięcia się z posterunku, dostał się w ręce kozaków z całym swoim oddziałem prze szło 20 ludzi pieszych. Zaborski po wyroku został wysłany w rekruty na Syberię.

    Mieszkańcy wszyscy prawie opuścili miasto razem z siłą zbrojną. Ci którzy zostali, niemiłosiernie byli katowani. Jeden z mieszkańców, szpieg moskiewski, najwięcej przyczynił się do prześladowania obywateli. Wydawał skompromitowanych, jeżdżąc z kozakami męczył kogo złapał, albo rabował domy nieobecnych.

    Powstańcy wycofali się 26 kwietnia do Miadzioła. Tu Radziszewski założył główną swoją kwaterę i wydał odezwy do wszystkich mieszkańców powiatu, żeby wypełniali rozporządzenia dawnego komitetu. Powiat w znacznej części był już pod władzą moskiewską.

    W Miadziole organizowano nowy nabór. Jazda znacznie się powiększyła o trzysta dobrych koni ze stajen obywatelskich. Lubański, Wołodkowicz i Zawierski, czynnie starali się zaprowadzić porządek w kawalerii, niezmordowany Radziszewski wziął na siebie organizowanie piechoty – ostatecznie zgromadził jej prawie trzy tysiące. Strzelcami dowodził Lewkowicz, kosynierzy byli pod rozkazami Stanisława Wańkowicza. Nad improwizowaną artylerią dowództwo objął z dawnych czasów Kościuszkowskich jeszcze major Tański, siedemdziesięcioletni starzec. Pomagał mu gorliwie Piotr Świda były oficer wojsk francuskich. Wszystko to działo się prawie pod okiem kozaków spokojnie w Wilejce osiadłych.

    Tymczasem obywatele przysyłali licznych emisariuszy do Radziszewskiego, błagając żeby uderzył na nieprzyjaciela i oswobodził Wilejkę. Młodzież też w szeregach naszych niecierpliwie żądała boju. Ujęty widokiem cierpień współrodaków, odważył się próbować losu i na radzie wojennej wydał rozkazy do marszu pod Wilejkę.
    Dnia 2 maja powstańcy wyszli z Miadzioła i dotarli do Lubania, a oddział Odachowskich wyszedł z Wołkołaty, żeby z drugiej strony podejść pod miasto. W tym czasie Kozacy rabowali wieś Kurzeniec.

    O świcie 4 maja rozpoczęła się bitwa. Strzelcy odparli straże rosyjskie u bramy miejskiej i pędząc za uchodzącymi wpadli do miasta. W ślad strzelców ruszyła jazda Wołodkowicza. Kilkudziesiąt ludzi, wiele koni i część bagażów dostało się w ręce nasze. Nieprzyjaciel z całą siłą i resztą bagażów zwinął się na drugą stronę Wilejki i obróciwszy przeciw powstańcom dwa działa, rozpoczął szybką kanonadę. Ogień ten źle kierowany mało był szkodliwy, tylko kilka koni ubitych i jeden człowiek raniony kartaczem. Przestraszyło to jednak kosynierów, którzy zaniechali obsadzić głębokich rowów otaczających miasto. Skorzystali z tej nieuwagi kozacy i nagle piechota rosyjska pokazała się z rowów. Jazda kawalerii wzięta we dwa ognie, po kilku nic nieznaczących szarżach, musiała się cofać. Na początku odwrót był porządny, ale dwaj dowódcy plutonowi S i H, straciwszy odwagę i przytomność, zaczęli haniebnie uciekać krzycząc: „uciekaj kto może!” Ogromny popłoch ogarnął powstańców. Złamały się szyki i cały tłum pędem wpadł na własną piechotę.

    Wołodkowicz próbował przywrócić porządek w szeregach, nadaremnie, ledwie czterdziestu jeźdźców przy nim zostało. Wtem wybiegły kolumny rosyjskie i prując w zmieszaną piechotę powstańców, nie dały czasu uszykować się do obrony.

    Z mostu na małej rzeczce, która przecinając miasto wpada do Wilii, stanęły dwie kompanie strzelców pod dowództwem Ignacego Tukałły i walcząc z niesłychaną odwagą przez parę godzin zatrzymały nieprzyjaciela, inaczej cała siła zbrojna wilejska poniosłaby ostateczną klęskę. Zagrzewał ich przykładem swoim dzielny Radziszewski, który narażał się wszędy na największy ogień. Pierzchający ochłonęli z przestrachu, zebrali się w szeregi, i odtąd odwrót odbywał się porządnie.

    Bitwa trwała od godziny 3 z rana do południa. Straty powstańców w zabitych i rannych były bardzo małe, jednak wielu dostało się do niewoli, zwłaszcza ci, którzy uciekali w popłochu, a potem nie zdążyli połączyć się z oddziałem. Na barykadzie zginął major Tański.
    Kozacy stracili prawie sto ludzi, dwóch oficerów niższych i jednego sztabs-oficera. Skąd ta różnica? Wiadomo było, że piechota rosyjska nie słynęła z celnego strzelania, a wśród powstańców większość to byli myśliwi, rzadko marnujący naboje.

    Po wyparciu powstańców z miasta, wkradła się wielka demoralizacja. Dezercja kosynierów była tak duża, że w krótkim czasie uciekło prawie tysiąc ludzi.
    Sprawa powstania w powiecie wilejskim została zakończona.

    Wszystko wskazuje na to, że „bitwa pod Wilejką” miała miejsce na dzisiejszym placu centralnym lub w miejscu parku miejskiego.
    Wszyscy ważniejsi dowódcy powstania dostali się później w ręce władz.
     
    #9 Marek, 7 июл 2025 в 01:31
    Последнее редактирование: 7 июл 2025 в 02:06
    Михаил нравится это.
  10. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    a tak opisano wydarzenia w czasie powstania w Radoszkowicach
     

    Вложения:

    • 103.jpg
      103.jpg
      Размер файла:
      27,5 КБ
      Просмотров:
      6
    • Mienicki 1938.zip
      Размер файла:
      41,9 МБ
      Просмотров:
      9
  11. GrayRam

    GrayRam Мегапользователь

    Регистрация:
    1 апр 2016
    Сообщения:
    128
    Симпатии:
    202
    Ищу:
    Бильдзюкевичи Свенторжецкие
    География поисков:
    Радошковичи и окрестности
    Среди участников восстания в Вилейском повете и в г. Радошковичи в 1831 г. есть и мой интересант: Бильдзюкевич Афанасий (Атаназий)-Станислав сын Лаврентия (*1795 - после 1871)

    p0125-sel.png
    Крещен в Хотаевичском костеле 02.05.1795
    1795-09-05 показан проживающим в возрасте 1/4 г. с родителями в д. Сукневичах Докшицкого уезда коморника Яновского (НИАБ 333-9-173 л.790об).
    1816-03-03 показан по РС проживающим с отцом в собственном дворе в м. Радошковичах в возрасте 20 л. (ЛГИА 515-15-438 л.36).
    После поражения восстания выехал в Могилев, где жил до 1834 г.
    30.11.1832 - по свидетельству Вилейского уездного предводителя дворянства записан вместе с братом Иосифом в число дворян, владеющих крестьянами.
    1834 г. - по списку дворян 2-го разр. в возрасте 39 л. проживает в д. Дзекневщизне (?) Вилейского уезда Минской губ. на собственной земле, при которой показано две крестьянских души (ЛГИА 391-6-709)
    С 1835 г. живет в Радошковичах в доме покойного родного брата Иосифа.
    1838-10-28 - определен Минским Губернским правлением в радошковичскую городскую думу секретарем.
    1839-05-06 - указом Герольдии за №5108 - неутвержден в дворянстве по недостаточности доказательств
    1845- Секретарь ГД Радошковичи.
    1846-1847 г.г. - составил инвентарь своего имения в г. Родошковичи, в котором показал 2 крепостные души муж.пола. (ЛГИА 394-8-2410).
    1850 - Бухгалтер ГД Радошковичи. Коллежский регистратор.
    Секретарь, затем бухгалтер Радошковичской и Вилейской городской Думы в 1845-1851 г.
    Утв. в Российском дворянстве в 1839 г. и занесен в Родовую книгу Минской губ.
    1851 г. - губернский секретарь.
    1850-1851 г.г. показан проживающим с семейством в г. Радошковичи в собственном доме на собственной земле (ЛГИА 391-6-8 с.83-83об.)
    В 1871 г. показан в ИВ Холхельской церкви в возрасте 68 л., проживал с женой в им. Чехи.
    1-я жена Михайловская Екатерина Альбертовна (метрики о браке нет)
    2-я жена Томашевич Роза дочь Мацея, брак в 1849 г. Красносельский костел.
     

    Вложения:

    • p0001-sel.png
      p0001-sel.png
      Размер файла:
      684,7 КБ
      Просмотров:
      3
    • p0122-sel.png
      p0122-sel.png
      Размер файла:
      350,7 КБ
      Просмотров:
      3
    #11 GrayRam, 7 июл 2025 в 20:28
    Последнее редактирование: 8 июл 2025 в 07:48
    Marek и sergpetr нравится это.
  12. GrayRam

    GrayRam Мегапользователь

    Регистрация:
    1 апр 2016
    Сообщения:
    128
    Симпатии:
    202
    Ищу:
    Бильдзюкевичи Свенторжецкие
    География поисков:
    Радошковичи и окрестности
    Но есть и еще один Бильдзюкевич Станислав Юрьев (1794-1840) - помещик имения Уша, Вилейского уезда Минской губ.
    Станислав попал под подозрение царской власти о его возможной связи с повстанцами 1831 г. Однако не был "изобличен виновным в участии с мятежниками, и потому... 21 декабря 1831 г. от следствия и суда освобожден" (НИАБ ф.561, оп.1, д.2, л.9 об.).
    Это двоюродный брат Атаназия-Станислава Лаврентиева. Его жена Теодозия Новицкая (1811-после 1847) (по второму браку - Солтановая) - метрик о браках нет.
    1795-09-16 по РС фл. Уша показан холостым и живущем при родителях.
    В 1811 г. в возрасте 16 л. проживал в имении Уша, Вилейского уезда Минской губ.
    1816-02-16 - по РС им. Уша показан дедичным владельцем им. Уша в составе 5-ти селений: Уша, Библовщизна, Войтюли, Решетки, Пенное, в которых имел 25 кр. душ обоего пола.
    Земли в им. Уше получил по решению Марковского эксдивизорского суда: наследственное право от 1792-03-19.
    1816-02-14 - Проживает при отце в им. Уше в возрасте 19 л. (ЛГИА 515-15-437 РС дворян Вилейского уезда Л. 10).
    11.11.1824 - 11.06.1826 исполнял должность дворянского заседателя Вилейского нижнего (земского) суда.
    1827-10-27 по 1833-04-23 административный управитель им. Гуя или Калисберг
    1833 г. - асессор повета Вилейского, а позже - уже как бывший асессор.
    1833 г. - показан в Ведомости о лицах владеющих дворянской собственностью и утверждённых в ДДС Вилейского уезда с составом семьи 3-2 (ЛГИА 515-15-493).
    1834 г. показан в составе дворян 1-го разр. Вилейского уезда Минской губ. как владеющий наследственным им. Уша (ЛГИА 391-6-708)
    После его смерти им. Уша было в 1847 г. выставлено на продажу за долги.
     

    Вложения:

    Marek и Михаил нравится это.
  13. Marek

    Marek Мегапользователь

    Регистрация:
    7 янв 2019
    Сообщения:
    176
    Симпатии:
    158
    tylko pozazdrościć takich dokładnych danych! co za historia!:)
     
    GrayRam нравится это.
  14. GrayRam

    GrayRam Мегапользователь

    Регистрация:
    1 апр 2016
    Сообщения:
    128
    Симпатии:
    202
    Ищу:
    Бильдзюкевичи Свенторжецкие
    География поисков:
    Радошковичи и окрестности
    Это линия моего пра-пра-пра-деда по матери. Довольно тщательно исследована.
     
    Marek и sergpetr нравится это.