Маёнткі Двіноса і Людвінава Тэрытарыяльны склад: в. Баброва (Баброва 1-е), в. Будзенічы, дв. Двіноса (Венера), п. Выгар, в. Двіноса, з. Дуброўка (не існуе), з. Дукто (не існуе), з. Жаглаўшчызна (не існуе), з. Калыскаўка (не існуе), з. Канішчава (не існуе), в. Краснае, в. Леснікі, дв. Людвінава Уладальнікі: У 16-17 ст. м-к Двіноса, уласнасць Пузынаў. З 18 ст. да 1874 г. уласнасць Каменскіх. М-к Будзенічы (Людвінава) уласнасць Каменскіх з 2-й пал. 18 ст. З 1874 г. абодва маёнтка ўласнасць графаў Тышкевічаў. Тэрытарыяльная прыналежнасць: у 1566 – 1793 у складзе Менскага павета Менскага ваяводства, Вялікага княства Літоўскага. У 1793 – 1797 гады ў складзе Докшыцкага павета, у 1797 – 1920 гады ў складзе Вілейскага павета (да 1843 года ў Мінскай губерніі, а пасля ў Віленскай губерніі). У 1-й пал 19 ст. у складзе Даўгінаўскага ключвойтаўства. У 1861 – 1865 гады ў складзе Каралінскай воласці. У 1865/1866 годзе складзе Сушкоўскай (м-к Людвінава) і Двіноскай (м-к Двіноса) сельскіх грамад ўвайшлі ў Крайскую воласць. Канфесійная прыналежнасць: У 18 ст. католікі былі прыпісаны да Коранскай парафіі, пасля 1765 г. м-к Двіносы далучаны да Альковіцкай, а м-к Будзенічы застаўся ў Коранскай парафіі. Да скасавання уніі ў 1839 годзе, колькасць католікаў сярод сялян была нязначнай. У 1866 г. католікі складалі каля 38 адсодкаў мясцовага насельніцтва. Большая частка з якіх жыла ў в. Леснікі. З поўнымі спісамі прыхаджан Альковіцкага касцёла можна азнаёміцца за 1853 год (тут) і за 1865 год (тут). Метрычныя кнігі Альковіцкага касцёла можна паглядзець анлайн тут (нараджэння 1835-1840 і 1854 -1900 гады, шлюбы 1854-1900 гады, смерці 1849-1911 гады) Уніяты ў 17-18 ст. былі прыпісаны да Крайскай уніяцкай царквы. У канцы 18 ст., большая частка жыхароў маёнтка былі ўніятамі. Пасля скасавання уніі частка жыхароў перайшла ў каталіцтва, частка прыпісана да праваслаўнай Крайскай царквы. Праваслаўныя да 1839 г. тут не жылі і з’явіліся толькі пасля скасавання уніі. У кліравай ведамасці Крайскай праваслаўнай царквы 1847 г. праваслаўныя адназначаны толькі ў вёсках Двіноса і Краснае (м-к Двіноса), Баброва і Будзенічы (м-к Людвінава). У 1866 г. праваслаўнымі лічылася каля 62 адсодкаў мясцовага насельніцтва. Згодна распісанню прыходаў Вілейскага павета 1876 г. да царквы Св. Мікалая ў м. Крайск былі прыпісаны вёскі Баброва, Будзенічы, Двіноса, Краснае і Леснікі. Двіносы былі вылучаны з м-ка Крайск і далучаны да м-ка Нястанавічы (1-я пал. 16 ст.), уласнасць Пузынаў. У 1594 г. быў вылучаны з м-ка Нястанавічы, як уласнасць Яна Пятровіча Пузыны і складаўся з двора Дзвіноса і сёл Дзвіноса (32 дыма, 115 мужчын) і Пракопаўцы (13 дымоў, 41 мужчына). У 1674 г. у м-ку Дзвіноса імелі грунты Макрыцкі, Пузына, Ян Казакоўскі, Гардзялоўскі. У 1765 г. м-к Двіноса ўласнасць Каменскага, м-к Будзенічы ўласнасць уласнасць Аўлачынскага. У 1775 г. м-кі Дзвіноса і Будзенічы ўласнасць пісара земскага Лідскага Бенедыкта Каменскага. У Дзвіносе налічвалася 21 сялянская хата, у Будзенічах налічвалася 5 сялянскіх хат. У 1795 г. уласнасць яго пляменніка Людвіга Юзафавіча Каменскага. У 1840-я гады м-к Людвінава быў аб’яднаны з м-кам Сушкава, набытый ў Ваўчанскага. Апошнім уладальнікам гэтых маёнткаў з роду Каменскіх быў яго ўнук Людвік Аляксандравіч Каменскі (1837-1874), пры якім адбылося падпісанне выкупнога акта аб выхадзе яго сялян з прыгоннага права і надзялення іх зямлёй 1) м-к Двіноса: (РДГА ф.577, воп.3, спр.104: “Дело о выкупе земельных наделов временнообязанными крестьянами имения "Дзвиноса" Каменского Л. 28 апреля 1865 г. - 5 октября 1865 г.”); 2) м-к Людвінава: (РДГА ф.577, воп.3, спр.105: “Дело о выкупе земельных наделов временнообязанными крестьянами "имения Людвиново и Сушково". Каменского Л. 25 августа 1865 г. - 15 сентября 1867 г.”). Згодна выкупнога акта ў вёсках Баброва, Будзенічы, Жаглаўшчызна, Сушкава, Задроздзе і Крайск налічвалася 154 рэвізкіх душ і 697 дзесяцін 1790 сажаней выкупной зямлі, за якую яны павінны былі сплочваць 6 206 руб. і 24 кап.. Тэрмін выплаты пазначаны з 1.02.1865 (“Виленские губернские ведомости” за 1867 г., №65). У пач. 20 ст. графам Тышкевічам належала тут належала 3041 дзесяцін зямлі: м-к Двіноса (1484 дзесяціны зямлі), м-к Людвінава (1477 дзесяцін зямлі) і тры лясных старожкі – Будзенічы (19 дзесяцін зямлі), Дуброўка (21 дзесяціны зямлі), Канішчава (40 дзесяцін зямлі). У савецкия часы, на землях маёнткаў узніклі Задор’е, Краснаволле, Луськое, Межанка
Дадатковыя крыніцы: 1. Спіс прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1765 год з справы “Посемейный список прихожан Логойского деканата в Литве 1765 год” (РДГА ф.824 воп.2 спр.312) спасмпаваць можна тут 2. “Экономические примечания к межевому атласу Минской губернии 1800 г. - Вилейский уезд” (РДГА ф.1350, воп.312, спр.89) спампаваць можна тут 3. Рэвізкія казкі Вілейскага павета за 1795, 1811, 1816, 1834 гады выкладзеныя на сайце https://www.familysearch.org/en/ самі РК выкладзены тут (прамыя спасылкі прыведзены ніжэй у артыкулах да населенных пунктаў) 4. “Сведения о населенных местах Виленской губернии, собранные губернским статистическим комитетом МВД по предписанию Министра внутренних дел от 9 апреля 1859 г., для подготовки издания полного списка населенных мест Российской Империи: 1866 г.”. Анлайн можна глянуць тут (2 стан Вілейскага павета, да якога адносіўся маёнткі Двіноса і Людвінава, пачынаецца са старонкі 307) 5. “Виленский Временник. Книга третья. Крестьянское землевладение Виленской губернии”. 1909 год изд. Анлайн можна глянуць тут Вілейскі павет пачынаецца з 542 кадра, Крайская воласць пачынаецца з 597 кадра 6. “Полный писок населенных мест со статистическими данными о каждом поселении. Виленская губерния”, сам даведнік можна спампаваць тут) 7. “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год” (НГАБ ф.325 воп.3 спр.23) 8. “Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа по Крайской волости, Вилейского уезда Виленской губернии за 1916 год” (НГАБ ф.325 воп.3 спр.21, 22)
Маёнтак Двіносы Двор Двіноса, сучасная вёска Венера 1. Фальварк размешчан на правам баку рэчкі Двіноса (“Экономические примечания к межевому атласу Минской губернии”) 2. У 1866 г. у двары 5 жыхароў (усе католікі) (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 3. У пач. 20 ст. у двары 46 жыхароў (25 мужчын і 21 жанчына), да маёнтка прыпісана 1484 дзесяціны зямлі, уласнасць гр. Тышкевіча (згодна даведніку Гашкевіча) РК 1795 (LVIA 515-15-146) служачая шляхта: Wilczewski/Вільчэўскі (глядзець тут) РК 1795 (LVIA 515-15-122а) дваровыя: Kiszkurno/Кішкурна (глядзець тут) РК 1811 (LVIA 515-15-233) служачая шляхта: Пляткоски/Пляткоўскі? (глядзець тут) Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, шляхта: Тарашкевич/Тарашкевіч
Вёска Двіноса 1. Вёска размешчана на правам баку рэчкі Двіноса, 30 сялянскіх двароў (145 жыхароў) (“Экономические примечания к межевому атласу Минской губернии”) 2. У 1847 г. у вёсцы 14 двароў і 82 праваслаўных, на могілках мелася драўляная праваслаўная капліца “в 13 верстах от приходской церкви, в 8 верстах от церкви в д. Горно”. (“Клировая ведомость…”) 3. У 1866 г. у вёсцы 13 двароў, 128 жыхароў (102 праваслаўных, 26 католікаў), драўляная праваслаўная карлічка, якая памылкова запісана з в. Краснае (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 4. У пач. 20 ст. у вёсцы 27 двароў, 192 жыхара (107 мужчын і 85 жанчын), з якіх 19 чалавек (17 мужчын і 2 жанчыны) былі на заробках, 53 каня, 32 “крупного рогатого скота”, 127 “мелкого скота”. Да вёскі прыпісана 205 дзесяцін зямлі (“Крестьянское землевладение Виленской губернии”) 5. У пач. 20 ст. у вёсцы 198 жыхароў (97 мужчын і 101 жанчыны), да вёскі прыпісана 280 дзесяцін зямлі (згодна даведніку Гашкевіча) 6. У 1916 г. у вёсцы 45 двароў, 214 жыхароў (95 мужчын і 119 жанчын), 40 каней, 72 “крупнага рагатага скота”, 255 “мелкого скота” (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) Па спісу прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1765 год: Прозвішча – Babil/???, Wałuy/Валуй, Warywocki/Варывоцкі, Łazarz/Лазар, Pietuch/Петух, Puzeli?/???, Smolnik/Смольнік, Szkil/Шкель РК 1795 (LVIA 515-15-122а) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Wałuy/Валуй, Warywocki/Варывоцкі, Krasowski/Красоўскі, Łazar/Лазар, Nawoyczyk/Навойчык, Pietuch/Петух, Smolnik/Смольнік, Szkiel/Шкель РК 1811 (LVIA 515-15-231) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Волуй/Валуй, Варывоцки/Варывоцкі, Жалевич/Жалевіч, Илькевич/Ількевіч, Кишкурна/Кішкурна, Клементович/Клементовіч, Красовский/Красоўскі, Лазар/Лазар, Лятецки/Ляцецкі, Навойчик/Навойчык, Петух/Петух, Сачевко/Сачыўка, Смольник/Смольнік, Шкель/Шкель РК 1816 (LVIA 515-15-365) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Волуй/Валуй, Воривоцки/Варывоцкі, Жалевич/Жалевіч, Знайдион/Знайдзёнак?, Клементович/Клементовіч, Красовски/Красоўскі, Илькович/Ільковіч, Лазар/Лазар, Лятецки/Ляцецкі, Ляшкович/Ляшковіч, Навойчик/Навойчык, Петух/Петух, Сачевка/Сачыўка, Смольник/Смольнік, Шкель/Шкель РК 1834 (LVIA 515-15-681) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Волуй/Валуй, Варывоцки/Варывоцкі, Дубаневич/Дубаневіч, Жалевич/Жалевіч, Зенкевич/Зенкевіч, Илькевич/Ількевіч, Красковски/Красоўскі, Курьянчик/Кур’янчык, Лазар/Лазар, Лешкович/Ляшковіч, Навойчик/Навойчык, Нарейчик/Нарэйчык, Петух/Петух, Смольник/Смольнік, Шкель/Шкель РК 1839 (LVIA 515-15-689) дадаткова: сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Шкель/Шкель Па спісу прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1833 год: Прозвішча, уніяты (глядзець тут) – Wołuy/Валуй, Warywoda/Варывоцкі, Żakiewicz/Жалевіч?, Zienkiewicz/Зенкевіч, Kawalewski/Кавалеўскі, Kozak/Казак, Łazar/Лазар, Piotuch/петух, Smolnik/Смольнік, Szkiel/Шкель Прозвішча, католікі (глядзець тут) – Wołuy/Валуй, Warywoda/Варывоцкі, Piotuch/Петух Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, сяляне: Волуй/Валуй, Красовски/Красоўскі, Нарейко/Нарэйка, Селицки/Сяліцкі Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Апанасевич/Апанасевіч, Валуй/Валуй, Гурович/Гурэвіч?, Красовски/Красоўскі, Кузина(?)/???, Курач/Курач, Лазар/Лазар, Мороз/Мароз, Нарейко/Нарэйчык?, Петух/Петух, Рачицки/Рачыцкі, Рачковски/Рачкоўскі, Смольник/Смольнік, Соболь/Собаль, Чампковски/Чампкоўскі, Шкель/Шкель, Яцевич/Яцэвіч Вёска Краснае, у РК жыхары ідуць у складзе в. Двіноса. 1. У 1847 г. у вёсцы 16 двароў і 141 праваслаўных (“Клировая ведомость…”) 2. У 1866 г. у вёсцы 14 двароў, 151 жыхар (145 праваслаўных і 5 католікаў) (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 3. У пач. 20 ст. у вёсцы 35 двароў, 280 жыхароў (147 мужчын і 133 жанчыны), з якіх 11 чалавек (9 мужчын і 2 жанчыны) былі на заробках, 82 каня, 59 “крупного рогатого скота”, 236 “мелкого скота”. Да вёскі прыпісана 216 дзесяцін зямлі (“Крестьянское землевладение Виленской губернии”) 4. У пач. 20 ст. у вёсцы 336 жыхароў (177 мужчын і 159 жанчын), да вёскі прыпісана 348 дзесяцін зямлі. Існавала школа граматы, заснаваная ў 1886 г. (згодна даведніку Гашкевіча) 5. У 1916 г. у вёсцы 57 двароў, 314 жыхароў (146 мужчын і 168 жанчын), 64 каня, 107 “крупнага рагатага скота”, 349 “мелкого скота” (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) Па спісу прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1833 год (глядзець тут) Прозвішча, уніяты – Wołuy/Валуй, Warywodzki/Варывоцкі, Zienkiewicz/Зенкевіч, Zienowicz/Зеновіч, Jlkiewicz/Ількевіч, Łazar/Лазар, Nowoyczyk/Навойчык, Piotuch/Петух, Saczywka/Сачыўка, Smolnik/Смольнік, Szkiel/Шкель, Szostak/Шостак Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, сяляне: Лазар/Лазар, Петух/Петух, Шкель/Шкель Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Валуй/Валуй, Волк/Воўк, Дубоневич/Дубаневіч, Жалевич/Жалевіч, Зенкевич/Зенкевіч, Каган/Каган, Казак/Казак, Козел/Казёл, Лазар/Лазар, Петух/Петух, Поплевко/Паплёўка, Смольник/Смольнік, Сочивко/Сачыўка, Шестак/Шостак, Шкель/Шкель
Вёска Леснікі 1. Вёска размешчана “на суходоле”, 14 сялянскіх двара (74 жыхара) (“Экономические примечания к межевому атласу Минской губернии”) 2. У “кліравай ведамасці Крайскай праваслаўнай царквы за 1847 год” адсутнічае 3. У 1866 г. у вёсцы 14 двароў, 135 жыхароў (15 праваслаўных, 120 католікаў) (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 4. У пач. 20 ст. у вёсцы 43 двара, 314 жыхара (168 мужчын і 146 жанчын), з якіх 14 чалавек (12 мужчын і 2 жанчыны) былі на заробках, 77 каня, 80 “крупного рогатого скота”, 353 “мелкого скота”. Да вёскі прыпісана 200,25 дзесяцін зямлі (“Крестьянское землевладение Виленской губернии”) 5. У 1916 г. у вёсцы 48 двароў, 311 жыхароў (120 мужчын і 191 жанчына), 44 каня, 70 “крупнага рагатага скота”, 245 “мелкого скота” (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) Па спісу прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1765 год: Прозвішча – Dubieniewicz/Дубаневіч, Liszkowicz/Ляшковіч, Nadolski/Надольскі РК 1795 (LVIA 515-15-122a) сяляне (глядзець тут) Прозвішча –Dubaniewicz/Дубаневіч, Kanecki/Канецкі, Leszkowicz/Ляшковіч, Macieykowicz/Мацейковіч, Ołyn/Алын/Павловіч, Palityko/Палітыка, Romanowski/Раманоўскі, Sielicki/Сяліцкі РК 1811 (LVIA 515-15-231) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Аношкевич/Анашкевіч, Гриневич/Грыневіч, Дубаневич/Дубаневіч, Канецки/Канецкі, Карпович/Карповіч, Ковалевски/Кавалеўскі, Козак/Казак, Красовски/Красоўскі, Лешкович/Ляшковіч, Макаревич/Макарэвіч, Мацейкович/Мацейковіч, Павлович/Павловіч, Политыко/Палітыка, Пулясевич/Пулясевіч?, Романовски/Раманоўскі, Селицки/Сяліцкі, Станиславович/Станіславовіч РК 1816 (LVIA 515-15-365) сяляне (глядзець тут) Прозвішча –Аношкевич/Анашкевіч, Дубаневич/Дубаневіч, Канецки/Канецкі, Карпович/Карповіч, Козак/Казак, Красовски/Красоўскі, Лешкович/Ляшковіч, Макаревич/Макарэвіч, Мацейкович/Мацейковіч, Павлович/Павловіч, Пулашевич/Пулясевіч?, Романовски/Раманоўскі, Селицки/Сяліцкі РК 1834 (LVIA 515-15-681) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Грыневич/Грыневіч, Дубаневич/Дубаневіч, Канецки/Канецкі, Карпович/Карповіч, Козак/Казак, Красовски/Красоўскі, Лешкович/Ляшковіч, Макаревич/Макарэвіч, Мацейкович/Мацейковіч, Павловски/Павловіч, Пуляшевич/Пулясевіч, Романовски/Раманоўскі, Савицки/Савіцкі, Селицки/Сяліцкі У спісе прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1833 год адсутнічая Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, шляхта: Петрашкевич/Пятрашкевіч Прозвішча, сяляне: Володкович/Валадковіч, Дубаневич/Дубаневіч, Канецки/Канецкі, Карпович/Карповіч, Красовски/Красоўскі, Лешкович/Ляшковіч, Пташник/Пташнік, Романовски/Раманоўскі, Савицки/Савіцкі, Юхнович/Юхновіч Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Валуй/Валуй, Галицки/Галіцкі, Гуринович/Гурыновіч, Дубоневич/Дубаневіч, Журавски/Жураўскі, Карпович/Карповіч, Конецки/Канецкі, Крупски/Крупскі, Лешкович/Ляшковіч, Савицки/Савіцкі, Соколовски/Сакалоўскі, Селицки/Сяліцкі, Софнар(?)/???, Урбанович/Урбановіч Пасёлак Выгар ці Выгары, у РК жыхары ідуць у складзе в. Леснікі. 1. У пач. 20 ст. у пасёлку 66 жыхароў (30 мужчын і 36 жанчын), да пасёлка прыпісана 40 дзесяцін зямлі, уласнасць Мацейковічаў (згодна даведніку Гашкевіча) 2. У 1916 г. у пасёлку 10 двароў, жыхароў (мужчын і жанчын), каней, “крупнага рагатага скота”, “мелкого скота”, дадзеныя ідуць разам з з. Калыскаўка (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, сяляне: Мацейкович/Мацейковіч Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Матейкович/Мацейковіч
Лясная старожка Дуброўка, на левым баку ракі Дзвіноса 1. У пач. 20 ст. у лясной старожцы 4 жыхара (2 мужчын і 2 жанчыны), да яе прыпісана 21 дзесяціна зямлі, уласнасць гр. Тышкевіча (згодна даведніку Гашкевіча) 2. Засценак Калыскаўка, на правым баку ракі Дзвіноса 1. У 1916 г. у засценку 1 двор, астатнія дадзенныя ідуць разам з пас. Выгары (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Трубач/Трубач
Маёнтак Людвінава Двор Людвінава, двор заснаваны ў пач. 19 ст. як цэнтр ф-ка Людвінава. Пазней на яго месцы ўзнікла сучасная вёска 1. У 1866 г. у двары 3 жыхара (усе праваслаўныя) (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 2. У пач. 20 ст. у двары 66 жыхароў (34 мужчын і 32 жанчыны), да маёнтка прыпісана 1477 дзесяцін зямлі, уласнасць гр. Тышкевіча (згодна даведніку Гашкевіча) 3. У 1916 г. у маёнтку 7 двароў, 63 жыхара (31 мужчына і 32 жанчыны), 27 каней, 18 “крупнага рагатага скота”, 58 “мелкого скота” (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) РК 1811 (LVIA 515-15-233) служачая шляхта: Жукович/Жуковіч (глядзець тут) Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, шляхта: Оссовски/Ассовскі? Прозвішча, сяляне: Зенькевич/Зенкевіч Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Анкудо/Анкуда, Бахар/Бахар, Богдан/Богдан, Бородич/Бародзіч, Войцехович/Вайцэховіч, Ковзанович/Каўзановіч, Шимански/Шыманскі
Вёска Баброва, згадваецца як засценак з 1830-х гадоў. У РК ідзе разам з в. Будзенічы 1. У 1847 г. у вёсцы 2 двара і 21 праваслаўных (“Клировая ведомость…”) 2. У 1866 г. у вёсцы 5 двароў, 56 жыхароў (31 праваслаўных і 25 католікаў) (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 3. У пач. 20 ст. у вёсцы 14 двароў, 80 жыхароў (35 мужчын і 45 жанчын), з якіх 11 чалавек (10 мужчын і 1 жанчына) былі на заробках, 19 каней, 24 “крупного рогатого скота”, 59 “мелкого скота”. Да вёскі прыпісана 80 дзесяцін зямлі (“Крестьянское землевладение Виленской губернии”) 4. У 1916 г. у вёсцы 16 двароў, 78 жыхароў (26 мужчын і 52 жанчыны), 14 каней, 37 “крупнага рагатага скота”, 123 “мелкого скота” (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) Па спісу прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1833 год (глядзець тут): Прозвішча, уніяты – Łazar/Лазар Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Дубоневич/Дубаневіч, Казак/Казак, Красовски/Красоўскі, Пастернак/Пастэрнак, Смольник/Смольнік, Шкель/Шкель Вёска Будзенічы, згодна РК 1795 пры вёскі існаваў панскі двор, у заставе ў Цыдзіка 1. Вёска размешчана “на суходоле”, 9 сялянскіх двароў (31 жыхар) (“Экономические примечания к межевому атласу Минской губернии”) 2. У 1847 г. у вёсцы 6 двароў і 47 праваслаўных (“Клировая ведомость…”) 3. У 1866 г. у вёсцы 5 двароў, 39 жыхароў (33 праваслаўных, 6 католікаў) (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 4. У пач. 20 ст. у вёсцы 20 двароў, 155 жыхароў (82 мужчын і 73 жанчыны), з якіх 8 чалавек (5 мужчын і 3 жанчыны) былі на заробках, 21 конь, 28 “крупного рогатого скота”, 129 “мелкого скота”. Да вёскі прыпісана 95 дзесяцін зямлі (“Крестьянское землевладение Виленской губернии”) 5. У пач. 20 ст. у вёсцы 132 жыхара (64 мужчын і 68 жанчын), да вёскі прыпісана 140 дзесяцін зямлі. Існавала аднайменная лясная старожка, у якой жыло 7 чалавек, 19 дзесяцін зямлі, уласнасць гр. Тышкевіча. У вёсцы была школа граматы, заснаваная ў 1888 г. (згодна даведніку Гашкевіча) 6. У 1916 г. у вёсцы 24 двара, 138 жыхароў (66 мужчын і 72 жанчыны), 21 конь, 54 “крупнага рагатага скота”, 179 “мелкого скота” (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) Па спісу прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1765 год: Прозвішча – Kozak/Казак, Miszunczyk/Місун РК 1795 (LVIA 515-15-147) сям’я памешчыка: Cidzik/Цыдзік (глядзець тут) РК 1795 (LVIA 515-15-122а) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Wołuy, Źyzniewski, Zienkiewicz,Kanankiewicz, Kazak, Kurianowicz, Leszkowicz, Misun, Cytryński РК 1811 (LVIA 515-15-231) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Волуй/Валуй, Дарошкевич/Дарашкевіч, Дубаневич/Дубаневіч, Жыжневски/Жызнеўскі, Зенкович/Зенкевіч, Кананкевич/Кананкевіч, Кишкурна/Кішкурна, Козак/Казак, Клементович/Клементовіч, Красовски/Красоўскі, Курьянчик/Кур’янчык, Лешкович/Ляшковіч, Мисун/Місун, Нарейчик/Нарэйчык, Пастернак/Пастэрнак, Полянски/Палянскі, Романовски/Раманоўскі, Рубяновски/Рубаноўскі, Цытрынски/Цытрынскі, Шишло/Шышло, Шкель/Шкель РК 1816 (LVIA 515-15-365) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Волуй/Валуй, Дорошевич/Дарашкевіч, Дубаневич/Дубаневіч, Жизневски/Жызнеўскі, Зенкевич/Зенкевіч, Климентович/Клементовіч, Козак/Казак, Конанкевич/Кананкевіч, Курьянчик/Кур’янчык, Лазар/Лазар, Лешкович/Ляшковіч, Мисун/Місун, Пастернак/Пастэрнак, Полянски/Палянскі, Романовски/Раманоўскі, Цетрински/Цытрынскі, Шишло/Шышло, Шкель/Шкель РК 1834 (LVIA 515-15-681) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Волуй/Валуй, Дорошевич/Дарашкевіч, Дубаневич/Дубаневіч, Жызневски/Жызнеўскі, Занкевич/Зенкевіч, Кананкевич/Кананкевіч, Козак/Казак, Клементович/Клементовіч, Красовски/Красоўскі, Лавринович/Лаўрыновіч, Лешкович/Ляшковіч, Навойчик/Навойчык, Пастернак/Пастэрнак, Полянски/Палянскі, Романовски/Раманоўскі, Шкель/Шкель, Шышло/Шышло Па спісу прыхаджан уніяцкай Крайскай царквы за 1833 год: Прозвішча, уніяты (глядзець тут) – Wołuy/Валуй, Zienkiewicz/Зенкевіч, Kozak/Казак, Malinowski/Маліноўскі, Misun/Місун, Szkiel/Шкель Прозвішча, католікі (глядзець тут) – Szkiel/Шкель Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, сяляне: Казак/Казак, Матусевич/Матусевіч, Шкель/Шкель Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Апанасевич/Апанасевіч, Дорошкевич/Дарашкевіч, Дубоневич/Дубаневіч, Дышлевич/Дышлевіч, Гарден/Гардзён, Жакевич/???, Казак/Казак, Кишцыц/Кішчыц, Лазар/Лазар, Матусевич/Матусевіч, Мисун/Місун
1. Засценак Жаглаўшчызна ці Жалаўшчына, заснаваны ў 1816/1834 г., сюды пераселена сям’я з в. Будзенічы 1. У 1866 г. у засценку 7 жыхароў (усе католікі) (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 2. У пач. 20 ст. у засценку 3 двара, 12 жыхароў (7 мужчын і 5 жанчын), 4 каня, 9 “крупного рогатого скота”, 25 “мелкого скота”. Да засценка прыпісана 180 дзесяцін зямлі (“Крестьянское землевладение Виленской губернии”) 3. У пач. 20 ст. у вёсцы 13 жыхароў (6 мужчын і 7 жанчын), да вёскі прыпісана 25 дзесяцін зямлі (згодна даведніку Гашкевіча) 4. У 1916 г. у вёсцы 4 двара, 24 жыхара (10 мужчын і 14 жанчын), 6 каней, 17 “крупнага рагатага скота”, 52 “мелкого скота” (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) РК 1834 (LVIA 515-15-681) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Полянски/Палянскі Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, сяляне: Полянски/Палянскі Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Анкудо/Анкуда, Воронович/Варановіч, Герлятович/Герлятовіч, Полянски/Палянскі 2. Засценак Канішчава, тапонім “Канющева балота” згадваецца з 16 ст., засценак заснаваны ў 1816/1834 г., сюды пераселена сям’я з в. Леснікі. К 1860-м гадам прыгонных сялян тут ужо не было. У пач. 20 ст. у складзе Грыневіцкай сельскай грамады 1. У 1866 г. у засценку 7 жыхароў (усе католікі) (“Сведения о населенных местах Виленской губернии, …”) 2. У пач. 20 ст. у лясной старожцы 8 жыхароў (6 мужчын і 2 жанчыны), да яе прыпісана 40 дзесяцін зямлі, уласнасць гр. Тышкевіча (згодна даведніку Гашкевіча) 3. У 1916 г. 1 двор, у складзе Грыневіцкай сельскай грамады (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) РК 1834 (LVIA 515-15-681) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Дубаневич Спіс прыхаджан Альковіцкага касцёла за 1853 год (глядзець тут) Прозвішча, сяляне: Дубаневич/Дубаневіч Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Святоха/Святоха 3. Засценак Дукто 1. У 1916 г. 1 двор, у складзе Сушкаўскай сельскай грамады (“Поселенные сводки учеты высева в хозяйствах крестьянского типа…”) Па спісу “Список домохозяев Крайской волости за 1916 год”: Прозвішча – Гарачицки(?)/Гарачыцкі 4. Хутар Акуліна, у 1830-х гады на землях Каменскага асеў вольны хлебароб Булынка РК 1834 (LVIA 515-15-687) вольныя хлебаробы (глядзець тут), (глядзець тут) і (глядзець тут)
Дадатковыя рэвізкія казкі да маёнткаў Дзвіноса і Людвінава РК 1818 (LVIA 515-15-393) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Андрушкевич/Андрушкевіч, Волуй/Валуй, Дубаневич/Дубаневіч, Занкевич/Зенкевіч, Канецки/Канецкі, Лазар/Лазар, Лазовски/Лазоўскі, Лешкович/Ляшковіч, Лянда/???, Масловски/Маслоўскі, Пастернак/Пастэрнак, Петух/Петух, Сачевка/Сачыўка, Смольник/Смольнік, Шишло/Шышло, Шкель/Шкель, Шостак/Шостак РК 1834 (LVIA 515-15-686) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Валуй/Валуй, Варивоцки/Варывоцкі, Дубаневич/Дубаневіч, Шкель/Шкель РК 1835 (LVIA 515-15-688) сяляне (глядзець тут) Прозвішча – Зенкевич/Зенкевіч, Красовски/Красоўскі, Лешкович/Ляшковіч
